مجله گردشگری

مدرسه «نادر دیوان‌بیگی» یکی دیگر از آثار  تاریخی و معماری شهر «بخارا»  است. مدرسه نادر دیوان‌ بیگی توسط نادر دیوان‌بیگی با دستور وزیر بخارا به  نام «امام قلی‌خان» در سال‌های 1622 و 1623 میلادی  ساخته شده است. این  مدرسه در سمت شرق مجموعه لب حوض واقع است که در ابتدا به عنوان کاروان‌سرای  ساخته شده است.

آثار هنری موجود در دنیای اسلام با توجه به احوال و گرایش‌های اندیشه  هنرمندانش و نیز حامیان آنها دارای معنایی گوناگونی است، برخی اوقات این  آثار بیانگر رمزی هستند که میتواند متأثر از تفکرات عرفای مسلط در زمان خلق  اثر باشد. این چنین آثاری در هر لایه از معانی خود، رمزی با بار ارزشی  ویژهای را جای داده‌اند. هدف این پژوهش، نشانه شناسی نقش سیمرغ در سَر در  مدرسه دیوان بیگی بخارا است که با بهره گیری از رویکرد نشانه شناسی لایه‌ای  و نیز با توجه به تفکرات عرفای اسلامی و مفاهیم اسطوره‌ای این نقش به این  دو پرسش پاسخ داده است،

یکی دیگر از جاذبه‌های شهر «بخارا» کاخ تابستانی شهر امیر یعنی مجموعه  «ستاره ماه خاصه» است. این کاخ تابستانی در فاصله 4 کیلومتری شمال شهر  بخارا واقع است. این تنها کاخ بیرون شهری باقی مانده از انقلاب اکتبر  می‌باشد. کارهای ساخت و ساز کاخ ستاره ماه خاصه در اواسط قرن  نوزدهم در  دوران «امیر نصرالله‌خان» آغاز شد که تعداد زیادی از این بناها در دوران  مختلف از بین رفته است.

یکی از بناهای مرکزی بخارای باستان منطقه لب حوض می باشد. مدرسه کاکلداش،  مدرسه نادر دیوان بیگی و خانقاه صوفیان (محل صوفیان)، میدان تاریخی مرکزی  را تشکیل میدهند. لب حوض زمانی یک محل تجاری مهم در جاده ابریشم بود اکنون  کافه و رستورانی وجود دارد که با آب خنک شما را از گرمای روزهای گرم  تابستانی نجات می‌دهد.

شاید بپرسید چرا تصویر او با بخارا مرتبط است. برای ساکنان کشور ازبکستان، این  شخصیت رنگارنگ توسط نویسنده شوروی لئونید سولوویوف کشف شد. او دو رمان در  مورد ماجراهای خوجه نصرالدین نوشت: «دردسر» و «شاهزاده مسحور». در اثر دوم  قهرمان خوجه نصرالدین بخارا را طی می کند و وارد دربار امیر بخارا می شود.  بر اساس این رمان در سال 1942 فیلمی ساخته شد و این شخصیت در بخارا ریشه  دوانید که حتی به یک نماد ملی تبدیل شد.

مدرسهٔ میرعرب یک مدرسهٔ دینی‌ست که میان سال‌های ۱۵۳۰-۱۵۳۶ میلادی در  دورهٔ فرمان‌روایی خانات بخارا (۱۵۰۰-۱۷۸۵ میلادی) به دست شیخ «عبدالله  النقشبندی الیمنی» نامــوَر به امیر عرب در شهر بخارا در ازبکستان  ساخته‌شد.مدرسهٔ میرعرب دربردارندهٔ کلاس‌های درس و خوابگاه برای  دانش‌آموزان بود. دورهٔ دانش‌آموزی در مدرسهٔ میرعرب ۹ سال بود که در دو  گام انجام می‌گرفت. دانش‌آموزان در این مدرسه تجوید، حدیث، فقه و تاریخ  اسلام و دو زبان عربی و فارسی می‌آموختند. در دورهٔ کمونیسم نیز زبان روسی،  تاریخ ملت‌های اتحادیهٔ جماهیر شوروی، قانون کمونیسم و ورزش نیز به این  درس‌ها افزوده‌شد.این مدرسه امروزه موزه شده‌است. سازمان یونسکو از سال ۱۹۹۳ میلادی این مدرسه را در فهرست میراث جهانی گنجاند.

مناره کلان (به فارسی / تاجیکی: Kalon Minaret) مناره‌ای از مجموعه مسجد پای‌ کلان در شهر بخارا کشور ازبکستان و یکی از برجسته‌ترین نمادهای شهر  است.این مناره که توسط "استاد بقا" طراحی شده، به دستور ارسلان‌ خان  حاکم قره‌خانی در سال ۱۱۲۷ ساخته شد تا مسلمانان را هر روز پنج مرتبه جهت نماز فراخوانند. برج قبلی قبل از اتمام فرو ریخت. این بنا به صورت یک برج  آجری پخته شده با یک ستون مدور ساخته شده و به سمت بالا باریک می‌شود. این  سازه ۴۵.۶ متر ارتفاع دارد و قطر آن در پایین ۹ متر و در بالا ۶ متر است.

مسجد کلان یکی از بناهای برجسته بخارا است که قدمت آن به قرن پانزدهم  می‌رسد. بر اساس داده‌های کاوش‌های باستان‌شناسی، مسجد اصلی ظاهراً در زمان  حمله مغول‌ها در اثر آتش‌سوزی ویران و برچیده شد اما مدتی بعد بازسازی شد.  مسجد بازسازی شده مدت زیادی باقی نماند. بنا بر منابع مکتوب آن زمان، در  قرن پانزدهم، در زمان شیبانیان، مسجد جدیدی ساخته شد. در زمان تیمور، ساخت  بناهای تاریخی در سمرقند و شهر سبز متمرکز شد. با این حال، در زمان اولغ  بیک، روحانیون قدرتمند بخارا شروع به ساختن یک مسجد جدید در محل مسجد قدیمی  کردند. ابعاد آن کمی کوچکتر از مسجد بی‌بی خانم در سمرقند است.

در زمان اسماعیل سامانی، قلمرو سامانیان گسترش یافت و بخارا پایتخت  سامانیان شد. این شهر به مرکزی فرهنگی و هنری برای رقابت با بغداد تبدیل شد  و زبان و فرهنگ فارسی به جای عربی در این‌جا بیشتر رواج پیدا کرد. تجارت  در امتداد جاده‌های ابریشم، ثروت عظیمی را برای شهرهای تجاری مانند بخارا  به وجود آورد. این ثروت جدید اغلب برای حمایت از مساجد، خانه‌های کاخ و  مقبره‌ها استفاده می‌شد. مقبره اسماعیل سامانی (همچنین آرامگاه سامانیان)،  یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی بخارا، در محل گورستان باستانی در پارک  سامانیان در نزدیکی میدان رجستان قرار دارد. این مقبره علاوه بر زیبایی، به  دلیل اینکه قدیمی‌ترین بنای معماری اسلامی در آسیای مرکزی است، شهرت دارد و  در قرن نهم (بین سال‌های ۸۹۲ تا ۹۴۳) به عنوان آرامگاه اسماعیل سامانی،  امیر قدرتمند و تأثیرگذار سلسله سامانیان، ساخته شد.

محمد بخاری (حافظ ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیرة بخاری  جعفی ؛۱۹ ژوئیه ۸۱۰–۱ سپتامبر ۸۷۰) (۱۹۴–۲۵۶ ه‍.ق) معروف به بخاری،  نویسندهٔ ایرانی کتاب صحیح بخاری است که یکی از صحاح سته که ارزشمندترین  کتاب حدیث از نظر اهل سنت است. در بخارا به دنیا آمد. جدش «بردیزبه یا  یزدیزبه» زرتشتی مسلمان شده نام داشته‌است، در سن ۱۶ سالگی به مکه مسافرت  نمود و تحصیل علم حدیث کرد. سپس مصر بلکه آسیای اسلامی را برای این مقصود  طی کرد و چون به بخارا برگشت ششصد هزار حدیث باخود آورد، و فقط ۷۲۷۵ حدیث  را معتبر دانسته در تألیف مشهور خود موسوم به صحیح بخاری جای داد. علاوه بر  آن بخاری تفسیری هم بر قرآن دارد.