مجله گردشگری

آرامگاه شاه زنده، نام قبرستانی در شمال‌شرق سمرقند است. نام آرامگاه به قثم بن عباس، پسر عموی حضرت محمد (ص) اشاره دارد؛ کسی که اسلام را در قرن ۷ میلادی به این منطقه آورد. آرامگاه شاه زنده شامل چندین مقبره و بناهای مذهبی می‌شود که قدمت آنها به ترتیب به قرن‌های ۹ الی ۱۴ میلادی و ۱۹ میلادی باز می‌گردد. بر اساس افسانه‌های مردمی، بعد از آنکه سر قثم بن عباس را در راه اعتقاداتش بریدند، او سر خود را در دستان گرفت و به اعماق چاهی رفت که در همین مجموعه قرار دارد. برخی از مردم باور دارند که او همچنان زنده است.

هرچند احتمالاً سکاهای ایرانی تبار اولین افرادی بوده‌اند که در سرزمین پهناور ازبکستان سکونت داشته‌اند و شهرهایی تاریخی و تمدنی عظیم ساختند، تمدنی که در دوران سامانیان در اوج خود بود. اما در دوران معاصر این اتحاد جماهیر شوروی بود که ازبکستان را تحت قیمومیت خود گرفت. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بسیاری از کشورها نظیر ازبکستان استقلال پیدا کردند. زمانی در محل فعلی میدان استقلال تاشکند، میدانی به نام میدان سرخ بود که آن را با نام میدان لنین نیز می‌شناختند، چرا که مجسمه‌ای از او که رهبر انقلاب کمونیستی اکتبر 1917 روسیه بود در وسط میدان قرار داشت.

بازار چارسو (چورسو بازار) در تاشکند را برخی بزرگترین و قدیمی‌ترین بازار آسیای میانه می‌دانند. بازاری که سنگ بنای ساختش به قرن نهم هجری باز می‌گردد و تا قرن 13 مدام در حال تکمیل بوده‌است. پس از فروپاشی شوروی نیز چندین فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ در چارسو، جا خوش کرده‌اند و چهره این مکان را تقریبا تغیییر داده‌اند.

آرامگاه تیمور گورکانی موسس سلسله تیموریان از دیگر جاهای دیدنی ازبکستان در شهر سمرقند است. همانطور که در بالاتر توضیح دادم، تیمور به لشکرکشی و فتح کشورهای مختلف علاقه زیادی داشت و از چنگیز مغول به عنوان الگوی خود نام می‌برد. با این‌که تیمور پادشاه خشن و علاقه‌مند به کشت‌و‌کشتار بود؛ در بین مردم ازبکستان جایگاه ویژه‌ای دارد.

این بنا به یادبود بی‌بی‌خانم یا همان سرای ملک خانم همسر تیمور گورکانی و به دستور تیمور در حدود ۶۰۰ سال پیش ساخته شده‌است. مسجد بی‌بی‌خانم یا بی‌بی‌خاتون که در شرق میدان ریگستان قرار دارد، در زمان خودش، از بزرگ‌ترین مساجد جهان بوده‌است.

اگر بخواهیم ردپایی از ایران که در ازبکستان باقی مانده‌است را نام ببریم، بی‌شک باید به میدان ریگستان اشاره کنیم. میدان ریگستان قلب شهر سمرقند و از باشکوه‌ترین جاهای دیدنی ازبکستان است. معماری ایرانی منحصر‌به‌فرد ساختمان‌های اطراف این میدان، بعدها در بناهای مشهوری مثل تاج محل هندوستان، مسجد سن‌پترزبورگ روسیه و میدان نقش جهان اصفهان نیز استفاده شد.

اولین جایی که به شما پیشنهاد می‌کنم در سمرقند ببینید، رصدخانه اُلُغ‌بیگ است. این مکان تاریخی توسط ستاره‌شناس بزرگ، الغ‌بیگ امیر تیموری ساخته شد. جالب است بدانید که مادر الغ‌بیگ، گوهرشاد آغا بود که مسجد گوهرشاد در مشهد را ساخته‌است و پدرش شاهرخ نیز فرزند تیمور از پادشاهان ایران بود.

یکی از بناهای تاریخی و در عین حال غیرمعمول تاشکند، اقامتگاه شاهزاده  رومانوف است که در سال 1891 در مرکز شهر، تحت پروژه معماران AL Benoit و VS  Geyntseltsman ساخته شد. این اقامتگاه خصوصی نیکولای کنستانتینوویچ  رومانوف است که نوه امپراتور نیکلای اول بود و در سال 1877 توسط والدین خود  به تاشکند تبعید شد و تا زمان مرگش در سال 1918 در آنجا زندگی کند.

تاشکند پایتخت کشور ازبکستان دیدنی‌های بی‌شماری دارد، دیدنی‌هایی که بسیاری از سفردوستان را به تور ازبکستان فرا می‌خواند. باغ گیاه شناسی تاشکند از جمله دیدنی‌های تاشکند و بزرگترین باغ گیاه‌شناسی کشورهای آسیای میانه به شمار می‌آید. در این باغ بیش از 5 هزارگونه مختلف گیاهی را می‌توانید در کنار هم ببینید. باغ گیاه شناسی تاشکند 66 هکتار وسعت دارد که 40 هکتار آن مربوط به درختان از جمله درختان آمریکا، آسیا، اروپا و قفقاز است.

شهر 2200 ساله تاشکند پایتخت ازبکستان، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری  را در دل خود جای داده است. شهری مدرن و پیشرفته اما پر از بناهای تاریخی  متعدد. مجتمع حضرت امام یکی از دیدنی‎های ازبکستان است که در این شهر جای  گرفته است. این مجتمع در حقیقت اداره‌ای دینی برای مسلمانان ازبکستان به  شمار می‌آید و چندین مدرسه از جمله مدرسه قفال، براقخان و مدرسه موی مبارک و  همچنین مسجدی به نام مسجد حضرت امام را در خود جای داده است.