مجله گردشگری

بعضی از خانه‌ها چنان معماری چشمگیری دارند که به اثر هنری تبدیل می‌شوند؛ مانند عمارت کوشک تهران که به خانه شقاقی هم معروف است. اگر میدان فردوسی را به‌سمت شرق ادامه دهید، در خیابان انقلاب به امیرسلیمانی می‌رسید. در امیرسلیمانی تابلوی کوچه‌ مهنا را پیدا کنید. البته این کوچه را بیشتر به نام کوشک می‌شناسند. نبش کوچه کوشک، عمارت زیبایی وجود دارد که چشم از دیدنش سیر نمی‌‌شود.

نام شیراز با آرامگاه شاعرانی مانند سعدی و حافظ گره خورده است، اما در سفر به شیراز نباید فرصت بازدید از آرامگاه خواجوی کرمانی را  از دست داد. اگر به دروازه قرآن معروف شیراز بروید که در ابتدای جاده شیراز به اصفهان قرار گرفته، آرامگاه روباز خواجوی کرمانی را خواهید یافت. این آرامگاه در سال ۱۳۱۵ خورشیدی ساخته شده و چند بار آن‌ را مرمت کرده‌اند.

ارگ  یا مسجد‌ خواجه‌ تاج‌ الدين‌ عليشاه‌ وزير الجايتو و ابوسعيد بهادرخان‌ در فاصله‌ سال‌هاي‌ 716 هـ ق‌ الي‌ 724 هـ ق‌  در شهر تبریز استان آذربایجان شرقی ساخته‌شده‌ است‌ و هم‌ اكنون‌ در ضلع‌ جنوبي‌ خيابان‌ امام‌ خميني‌ واقع‌ است‌. قسمت‌ جنوبي‌ آن‌ داراي‌ طاقي بزرگ‌ بوده‌ است‌ كه‌ به‌علت‌ فرونشستن‌ بنيان‌ و تعجيل‌ در اتمام‌ آن‌ طاق‌ شكسته‌ و فروريخته‌ است‌. قسمتي‌ كه‌ اكنون‌ به‌ چشم‌ مي‌خورد قسمت‌مسقف‌ مسجد مي‌باشد كه‌ عرض‌ آن‌ 15/30 متر و ارتفاع‌ ديوارهاي‌ دور آن‌ به‌ طور متوسط‌ 30 متر است‌. درحفريات‌ اخيردريافته‌‌اند كه‌ 7 متر از ديوارها زير خاك‌ مانده‌ است‌.

دامغان از شهرهای بسیار کهن ایران است که به دلیل قرار گرفتن بر سر راه جاده ابریشم همواره مورد تاخت و تاز دشمنان در طول تاریخ بوده است. از این رو در زمان های قدیم حصاری ستبر اطراف این شهر کشیده بودند. دامغان از نظر اقتصادی، سیاحتی، سیاسی و لشکرکشی  از شاهراه های اصلی ارتباط شرق و غرب بوده است. بقایای این حصار در اطراف شهر وجود دارد که در قسمت جنوب 1610 متر، در شرق 1620 متر و در شمال 150 متر از آن دیده میشود.

قدمت خانه لطفی به دوره قاجاریه می رسد. این بنا از قسمت های مختلفی مانند حیاط بیرونی، اندرونی، حیاط پشت حیاط اندرونی، خانه مستخدمین و اصطبل ساخته شده است که هرکدام بخش هایی دارد. ورودی اصلی بنا از طرف بالا محله است. این ورودی با آجر تزیین شده و در طرفین آن دو طاق نما که بالای آن دو طاقچه مربع شکل وجود دارد به چشم می خورد. در پشت درب ورودی هشتی واقع شده که دارای طاق نماهایی با طاق گهواره ای است. راهرویی از داخل یکی از این طاق نماها به طرف حیاط امتداد دارد که دو پله دارد. بعد از ورود به حیاط با اطاق دیگری در جانب آن مواجه می شویم.

برج پیر علمدار یکی از نمونه های برجسته معماری قرن پنجم ایران است. بر اساس کتیبه خط کوفی پیرامون برج ، این بنا بین سال های 417 تا 420 هجری قمری به دستور ابوحرب بختیاربن محمد، فرزند محمدابن ابراهیم ، برای پدرش ساخته شده است. براساس شعری از منوچهری، ابوحرب دامغانی حاجب دربار قابوس ابن وشمگیر« فلک المعالی» پادشاه زیاری بود که از جانب او به حکومت دامغان رسید. این برج در محله خوریا نزدیک مسجد جامع دامغان و در خیابان شهید مطهری ( ایستگاه)  واقع گردیده است.

بنای آجری گنبد چهل دختر دامغان که قدمت آن به دوران سلجوقی برمی گردد در سال 466 هجری به دستور ابوشجاع موسوم به اسفاربکی بن اصفهانی ساخته شده است. این برج در مرکز شهر دامغان در خیابان امام خمینی واقع شده است. بنا دارای محیط خارجی 23 متر، قطر داخلی 5/5 متر و حدود 15 متر ارتفاع است. در قسمت تزیینات آجری بالای گنبدکتیبه ای به خط کوفی وجود دارد که ابتدای آن جمله (( امر ببناء هذالقبه الامیر الجلیل ابوشجاع اسفها)) و در قسمت آخر آن(( ثلثمائه))آمده است. کتیبه دیگری نیز به خط کوفی در بالای درب تازه نصب شده این گنبد وجود دارد. در داخل گنبد قبری ساده و گچی به ابعاد 74×216 و ارتفاع 30 سانتی متر بدون تزئین و سنگ نبشته وجود دارد. داخل برج نیز با گچ سفید شده است.

مسجد شیخ لطف‌الله یکی از گنجینه‌های ارزشمند میدان نقش جهان اصفهان است. میدانی تاریخی که هر گوشه‌اش را که بنگرید جلوه‌ای از معماری ایرانی مقابل چشمان‌تان قرار می‌گیرد و به سبب ارزش تاریخی و فرهنگی‌اش در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.

مدرسه‌ی «چهارباغ» اصفهان از آثار تاریخی مهم نصف جهان است.در اصفهانِ افسون‌گر به هر سو که سر بگردانی، نگارینه‌ای از نقش و رنگ و هنر چشمانت را می‌نوازد و زبانت را به تحسین و شگفتی‌ وا می‌دارد. بخش بزرگی از این بناها در روزگار حکومت صفویان در دورانی که اصفهان پایتخت پرآوازه‌ی ایران، به معماری و شهرسازی پرافتخارش شهره بوده، بنا نهاده شده است.

کوچه آشتی‌کنان که به کوچه عشاق و مهربانی نیز معروف است، کوچه‌ای تنگ و باریک بوده که اسباب نزدیکی آدم‌ها می‌شده و در واقع  هنر و خلاقیت معماران ایرانی را به رخ می‌کشد به خصوص در شهرهای کویری. این کوچه‌ها در محله‌های قدیمیِ شهرهایی چون اصفهان و یزد هم‌چنان سرحال و سرزنده نفس می‌کشند اما در بعضی شهرها مانند تهران تک و توک به جا مانده‌اند آن‌هم در دلِ تهران قدیم؛ مثلا در محله عودلاجان.