بایگانی نوشته‌ها

طاق صرافان یک بازار سنتی سرپوشیده در میانهٔ تاریخی بخارا در ازبکستان  می‌باشد.این بازار ساخته‌شده در سدهٔ شانزدهم (۱۵۳۴–۱۵۳۵) در زمان  فرمانروایی عبیدالله خان از دودمان شیبانیان ازبک است.طاق صرافان یکی از  چندین بازار سرپوشیدهٔ بخاراست. تا میانه‌های سدهٔ بیستم در جایگاه یک  بازار معمولی بود که در آن نیازمندی‌ها و ابزار روزمرهٔ به فروش می‌رسید و  یکی از اصلی‌ترین بازارهای سرپوشیدهٔ بخارا شمرده می‌شد.

چار منار (ازبکی Chor Minor) که با نام مدرسه خلیف نیاز کل نیز نامیده  می‌شود، دروازه‌خانه تاریخی مدرسه‌ای اکنون نابود شده در شهر تاریخی بخارا  در ازبکستان است. این سازه به عنوان یک بنای میراث فرهنگی حفاظت شده، و  همچنین بخشی از میراث جهانی یونسکو در مرکز تاریخی بخارا است. نام چار منار  به فارسی بوده و به وجود چهار مناره در این سازه اشاره دارد.

مدرسه عبدالعزیزخان یک مدرسهٔ ساخته‌شده در سده‌های میانه در بخارا است.  این مدرسه در سال‌های ۱۶۵۱–۱۶۵۲ از سوی فرمانروای ازبک از دودمان  اشترخانیان، عبدالعزیزخان (۱۶۴۵–۱۶۸۱) ساخته‌ شد. این مدرسه در معماری از  دید اهمیت و غنای آذین‌های هنری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فضای  درونی مدرسه با نقاشی‌های دیواری با چشم‌اندازی از معماری هندی آذین شده‌  بود. زمان فرمانروایی شوروی، مدرسهٔ عبدالعزیزخان در سال ۱۹۳۰ با همکاری  صنعتگر «اوستا شیرین مرادُف» به‌ طور کامل بازسازی شد.

عبدالعزیزخان (۱۶۱۴–۱۶۸۳ م)، پسر ندر محمد خان، فرمانروای ازبک بخارا (خان  بخارا) در قرن هفدهم، پنجمین خان سلسله جانی (هشترخانی) بود که از ۱۶۴۵ تا  ۱۶۸۱ میلادی سلطنت نمود. عبدالعزیزخان، مفتی و یکی از برجسته‌ترین  فرمانروایان سلسله جانیان بود. او فقه را نزد آخوند ملامحمد شریف بخاری  آموخت و از وی اجازه فتوا گرفت. ادیب نیز بود و اغلب نامه‌ها و فرمانها را  خود انشا می‌کرد. با مرگ عبدالعزیز خان، سلسله جانیان رو به زوال نهاد.

مدرسهٔ الغ‌بیگ بخارا یک مدرسهٔ دینی در میانهٔ تاریخی شهر بخارا است که در  سال ۱۴۱۷ از سوی پادشاه و ستاره‌شناس تیموری الغ‌بیگ (۱۴۰۹–۱۴۴۹)  ساخته‌شد. این سازه یادگار دوران شکوفایی معماری آسیای میانه است که در  ساخت آن از سازه‌های دیگر شهرهای آسیای میانه الگوبرداری شده‌است. امروزه،  این مدرسه تنها سازه در این مقیاس است که از زمان فرمانروایی تیموریان در  بخارا به جا مانده‌است. این مدرسه همچنین کهن‌ترین سازهٔ بجا مانده از میان  سه مدرسه‌ای‌ست که از سوی الغ بیگ در بخارا ساخته شده‌است.

مدرسه «نادر دیوان‌بیگی» یکی دیگر از آثار  تاریخی و معماری شهر «بخارا»  است. مدرسه نادر دیوان‌ بیگی توسط نادر دیوان‌بیگی با دستور وزیر بخارا به  نام «امام قلی‌خان» در سال‌های 1622 و 1623 میلادی  ساخته شده است. این  مدرسه در سمت شرق مجموعه لب حوض واقع است که در ابتدا به عنوان کاروان‌سرای  ساخته شده است.

آثار هنری موجود در دنیای اسلام با توجه به احوال و گرایش‌های اندیشه  هنرمندانش و نیز حامیان آنها دارای معنایی گوناگونی است، برخی اوقات این  آثار بیانگر رمزی هستند که میتواند متأثر از تفکرات عرفای مسلط در زمان خلق  اثر باشد. این چنین آثاری در هر لایه از معانی خود، رمزی با بار ارزشی  ویژهای را جای داده‌اند. هدف این پژوهش، نشانه شناسی نقش سیمرغ در سَر در  مدرسه دیوان بیگی بخارا است که با بهره گیری از رویکرد نشانه شناسی لایه‌ای  و نیز با توجه به تفکرات عرفای اسلامی و مفاهیم اسطوره‌ای این نقش به این  دو پرسش پاسخ داده است،

یکی دیگر از جاذبه‌های شهر «بخارا» کاخ تابستانی شهر امیر یعنی مجموعه  «ستاره ماه خاصه» است. این کاخ تابستانی در فاصله 4 کیلومتری شمال شهر  بخارا واقع است. این تنها کاخ بیرون شهری باقی مانده از انقلاب اکتبر  می‌باشد. کارهای ساخت و ساز کاخ ستاره ماه خاصه در اواسط قرن  نوزدهم در  دوران «امیر نصرالله‌خان» آغاز شد که تعداد زیادی از این بناها در دوران  مختلف از بین رفته است.

یکی از بناهای مرکزی بخارای باستان منطقه لب حوض می باشد. مدرسه کاکلداش،  مدرسه نادر دیوان بیگی و خانقاه صوفیان (محل صوفیان)، میدان تاریخی مرکزی  را تشکیل میدهند. لب حوض زمانی یک محل تجاری مهم در جاده ابریشم بود اکنون  کافه و رستورانی وجود دارد که با آب خنک شما را از گرمای روزهای گرم  تابستانی نجات می‌دهد.

شاید بپرسید چرا تصویر او با بخارا مرتبط است. برای ساکنان کشور ازبکستان، این  شخصیت رنگارنگ توسط نویسنده شوروی لئونید سولوویوف کشف شد. او دو رمان در  مورد ماجراهای خوجه نصرالدین نوشت: «دردسر» و «شاهزاده مسحور». در اثر دوم  قهرمان خوجه نصرالدین بخارا را طی می کند و وارد دربار امیر بخارا می شود.  بر اساس این رمان در سال 1942 فیلمی ساخته شد و این شخصیت در بخارا ریشه  دوانید که حتی به یک نماد ملی تبدیل شد.