یونسکو

اجنّه‌ تپّه، صومعه بودایی

/post-534

اجنّه‌تپّه، تپّه‌شیطان[2]، تپّه‌جادوگر[3]، تپّه شرارت و جن[4] نامی است که ساکنین محلّی به دشت مرتفعی که از سه طرف با حفره‌ها و نهرهای آبیاری  احاطه شده و در بوته‌ زارهای انبوه مدفون شده و با برآمدگی‌ها و سنگ‌های  بدون شکل احاطه شده است، می‌دهند.


هنر ساختن و نواختن کمانچه

/post-126

کمانچه یکی از سازهای اصیل وکهن ایران است که تاریخچه ی طولانی دارد. از قر­ن­ های اولیه ی هجری نام آن در برخی اشعار و متون آمده است. نخستین نشانه ی تاریخی کمانچه مربوط به کتاب موسیقی­ الکبیر اثر ابونصر­فارابی در سده ی چهارم­ هجری است. او در این کتاب از کمانچه با نام عربی آن رباب یاد می­کند. عده­ ای بر این باورند که کمانچه تکامل یافته ی ساز رباب است.


نقالی، داستان سرایی نمایشی در ایران

/post-125

نقالی یا پرده­ خوانی از آیین­ های کهن ایران ­زمین است که با گذر زمان دستخوش تحولاتی چند شده است. ریشه­ های این آیین را با تمرکز بر ریشه ی لغوی ­اش، که به معنای قصه­ خوانی است، باید در دوران اشکانی و گوسان­ هایی جستجو کنیم که به بازگو کردن قصه­ های حماسی شهره بودند. اگر چه سنت­های مشابه دیگری نیز به صورت داستان ­سرایی توأم با موسیقی، عمدتاً با تکیه بر داستان­ های قومی، ملی و حماسی در دوران ساسانی وجود داشت، امروزه مراد ما از آن چیزی که نقالی می­خوانیمش، آیینی است که عمدتاً در دوران اسلامی رواج چشمگیری یافته است و نمی­توان آن را منفک از اعتقادات و تعلقات دینی و مذهبی ­اش بررسی کرد.


موسیقی بخش های خراسان

/post-124

نوازندگان و خوانندگان شمال خراسان شامل سه گروه عاشق­ ها، بخشی­ ها و لوطی­ ها می­ شوند؛ که با نواختن سازهایی چون کمانچه، دوتار، دهل، سرنا، قوشمه و نی متناسب با هر رویداد تاریخی یا فرهنگی آهنگی می ­سازند. هر گاه آفت به جان گوسفندان می­ افتاد، آهنگ­ هایی چون "لاله­ زار" و اگر دشمن حمله می­ کرد، آهنگ ­های عاشقانه­ ایی مانند "الله مزاره" شکل می­ گرفت: "الله مزاره، مزاره وا چه روزگاره / الله مزاره، مزاره غریب روزگاره/ الله مزاره، مزاره عاشق گنه­کاره".


مهارت های سنتی قالی بافی در کاشان

/post-122

شهر کاشان در دوران شاه­­ عباس کبیر مرکز بافت قالی ­های درباری بود و به دستور شاه کارگاه­ های قالی بافی در این شهر برپا شد. قالی ­های ابریشمی، نقره­ باف و زر­باف که به نام قالی شاه­ عباس معروف است به این محل نسبت داده می­ شود. از لحاظ تاریخی قالی کاشان به دو دوره ی تاریخی تقسیم می­­شود: یک دوره ی طلائی و یک دوره که پس از تعطیلی حدود دو قرن کارگاه­ های قالی بافی این شهر آغاز به کار کردند.


فرهنگ پخت و تقسیم نان لواش

/post-120

تاریخچه ی پخت نان به هزاره­ های خیلی قبل می­رسد. در ابتدا انسان دانه­ های کوبیده شده غلات مختلف را با آب مخلوط می­کرد و خمیر حاصل را روی سنگ­های داغ می­پخت و با گذر زمان و پی بردن به فوت و فن­های شیوه ی پخت نان نیز کامل­ تر شده است. تمدن ­ها و فرهنگ­ های مختلف نان­ های متفاوتی را تولید می­کنند. نان لواش یکی از نان ­های قدیمی خاورمیانه است و امروزه در کشورهایی همچون ایران، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه هنوز مورد استفاده قرار می­گیرد؛ و به دو شکل سنتی و صنعتی تهیه می­شود.


لنج سازی

/post-119

لنج ­سازی و قایق ­سازی از قدیمی ­ترین صنایع بومی جنوب ایران به شمار می­رود و سابقۀ آن به دوره افشاریه می­رسد. هر چند با کشف آثار باستانی دوره ساسانی در سرزمین مغولستان امروزی و کشف بنادر اشکانی و ساسانی قدمت دریانوردی ایران را می­توانیم بسیار کهن­تر بدانیم. ساکنان ساحل شمالی خلیج ­فارس برای سفرهای دریایی، تجارت، ماهیگیری و صید مروارید از لنج­ های دست­ ساز خود استفاده می­ کنند؛ و در گذشته با لنج­ های بادبانی به شهر­های بمبئی، بصره و کشورهای شرق آفریقا و تانزانیا سفر یک­ساله و تجارت می­کردند. این صنعت دارای پیشینه ی فرهنگی غنی است؛ شعرهایی که زنان به هنگام بازگشت از دریا می­خوانند و یا آوازهای قایقرانان به هنگام کار را می­توان میراث ناملموس این صنعت قلمداد کرد.