بُخارا (به ازبکی: Buxoro) (به فارسی تاجیکی: Бухоро) پنجمین شهر بزرگ ازبکستان و مرکز ولایت بخارا است. شهر بخارا در جلگهٔ واقع در مسیر پایینی رود زرافشان و کنار کانال شاهرود (شهر رود) واقع است. جمعیت این شهر بر اساس برآورد سال ۲۰۱۷ حدود ۲۷۲٬۰۰۰ نفر بوده‌است. بخارا (همراه با سمرقند) یکی از دو شهر بزرگ تاجیکنشین و فارسی زبان ازبکستان است. مردم بخارا تا امروز نیز به زبان فارسی با گویش ویژهٔ آسیای مرکزی که امروزه به زبان فارسی تاجیکی معروف شده سخن می‌گویند که برخی منابع میزان فارسی زبانان این شهر را ۹۰٪ هم یاد کرده‌اند. ازبک‌ها و یهودیان بخارایی هم در بخارا زندگی می‌کنند. بخارا از کهن‌ترین شهرهای فرارود است که خود شهر بیش از ۲٬۵۰۰ سال پیشینه دارد ولی پیشینهٔ ماندن انسان‌ها در محلی که این شهر بر آن بنا شده به هزارهٔ دوم پیش از میلاد می‌رسد. بخارا در کنار جادهٔ ابریشم قرار گرفته و کامل‌ترین نمونهٔ یک شهر در سده‌های میانی در منطقهٔ آسیای مرکزی به‌شمار می‌رود که نمای تاریخی باستانی آن تا اندازهٔ زیادی دست نخورده مانده است. از مهم‌ترین بناهای تاریخی واقع در آن آرامگاه امیر اسماعیل سامانی که از شاهکارهای معماری مسلمانان در سدهٔ دهم میلادی به‌شمار می‌رود و شمار زیادی مدرسه متعلق به سدهٔ هفدهم میلادی است. هستهٔ تاریخی مرکزی بخارا در فهرست میراث تاریخی جهانی بشر یونسکو به ثبت رسیده است. پنبه و آلو از مهم‌ترین دستاوردهای کشاورزی بخارا به‌شمار می‌آیند، چنان که آلو بخارا در ایران به گونهٔ کامل شناخته شده‌است.
در زمان اسماعیل سامانی، قلمرو سامانیان گسترش یافت و بخارا پایتخت سامانیان شد. این شهر به مرکزی فرهنگی و هنری برای رقابت با بغداد تبدیل شد و زبان و فرهنگ فارسی به جای عربی در این‌جا بیشتر رواج پیدا کرد. تجارت در امتداد جاده‌های ابریشم، ثروت عظیمی را برای شهرهای تجاری مانند بخارا به وجود آورد. این ثروت جدید اغلب برای حمایت از مساجد، خانه‌های کاخ و مقبره‌ها استفاده می‌شد. مقبره اسماعیل سامانی (همچنین آرامگاه سامانیان)، یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی بخارا، در محل گورستان باستانی در پارک سامانیان در نزدیکی میدان رجستان قرار دارد. این مقبره علاوه بر زیبایی، به دلیل اینکه قدیمی‌ترین بنای معماری اسلامی در آسیای مرکزی است، شهرت دارد و در قرن نهم (بین سال‌های ۸۹۲ تا ۹۴۳) به عنوان آرامگاه اسماعیل سامانی، امیر قدرتمند و تأثیرگذار سلسله سامانیان، ساخته شد.
ارگ و قلعه دیدنی بخارا قدیمی‌ترین بنای بخارا است که قدمت اصلی آن به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. از آن زمان، تا زمان تهاجم ارتش سرخ در سال ۱۹۲۰، مردمان مختلفی در آن سکونت داشتند. بخارا عمدتاً به عنوان اقامتگاه امیران بخارا شناخته می‌شد، و علاوه بر آن‌ها مقامات منصوب، شاعران و علما را نیز در خود جای داده بود. ارگ بخارا با داشتن کاخ‌های سلطنتی، ادارات دولتی، اسطبل‌ها و کتابخانه‌های متعدد خود شهری بزرگ بود. بخارا از شهرهای کهنی است که دارای تاریخی ۲۵۰۰ ساله است. این شهر که در ازبکستان واقع شده است، در گذشته بخشی از ایران بود. بخارا افراد شاخص و معروفی را در خاک خود پرورش داده است. دانشمندان و نویسندگان مشهور آسیای مرکزی مانند فردوسی، رودکی، فارابی، ابن سینا و عمر خیام در این قلعه زندگی و کار می‌کردند. به گفته ابن سینا، کتابخانه منحصر به فردی در ارگ نگهداری می‌شد که متأسفانه از بین رفت.
بیش از 20 سال است که سفرهایی با عنوان "سفرهای گروهی جاده ابریشم" از مبدا ایران برگزار می‌کنیم. سفرهایی به مقصد کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، برای بازدید از شهرهای تاریخی سمرقند، بخارا و خیوه.
