مجموعه ی پاسارگاد محوطه ای باستانی و گستره ای عظیم از سازه های برجای مانده از دوران اولیه ی پایتخت هخامنشیان (سده ی ششم قبل از میلاد) در ایران است که  در دشت رودخانه ی پُلوار واقع شده است. این مجموعه به دستور کوروش کبیر ساخته شد.

پاسارگاد از لحاظ تاریخی به سه دوره تعلق دارد: آثار پیش از تاریخ و پیش از دوران هخامنشی، آثار دوره ی هخامنشی که دربرگیرنده ی کاخ اختصاصی کوروش، کاخ پذیرایی یا بارعام کوروش، کاخ دروازه یا کاخ شرقی با نقش برجسته ی انسان بالدار، صفه ی سنگی معروف به تخت مادر سلیمان (ساختار دفاعی تل تخت)، باغ پادشاهی پاسارگاد، آب نماهای کاخ شاهی، حوضچه های سنگی، ویرانه ی برج سنگی، بنای موسوم به زندان، دژ پاسارگاد، آتشکده ی پاسارگاد و محوطه ی مقدس و آرامگاه کوروش (شاخص ترین بخش این مجموعه) است و آثار بعد از اسلام که شامل مسجد اتابکان، کتبیه و محراب کنده شده در اتاق آرامگاه کوروش، بنای اسلامی به نام مدرسه یا کاروانسرای مظفری در صد متری شمال آرامگاه کوروش است. تنگه ی بلاغی و موزه ی ناتمام پاسارگاد نیز از دیگر بخش های این مجموعه به شمار می روند.

مجموعه ی باستانی پاسارگاد که با مصالحی نظیر سنگ، آجر، خشت خام و چوب ساخته شده است اولین مرحله ی شکوفایی و تکامل هنرهای معماری، پیکرتراشی، رنگ آمیزی وشبیه سازی در دوره ی هخامنشی است که الگویی برای تخت جمشید و گواهی استثنایی از تمدن ایرانی به شمار می رود.