کاخ گلستان  یکی از منحصر به فردترین مجموعه های تار یخی ایران است که بناهای موجود در آن در دوران مختلف با کاربری های متفاوت ساخته شده است. نام این کاخ برگرفته از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی است. ساخت این مجموعه از دوران صفویه آغاز شد. 

در زمان شاه عباس اول صفوی چهارباغ و چنارستانی در بخش شمالی آن احداث شد و عمارت سلطنتی را در آن بنا نمودند که امروزه چیزی از آن بر جای نمانده است. کهن ترین بناهای موجود در مجموعه ی گلستان ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به کریمخان زند است. 

در دوران قاجار این کاخ گسترش فراوانی یافت و محل سکونت شاهان قاجار گردید. در دوران پهلوی اول بخش های بزرگی از ارگ تهران از جمله حصار دور آن، سردر باب عالی، ساختمان دفتر استیفا، نگارخانه، تکیه ی دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمان های اندرونی تخریب و از این کاخ جهت مراسم رسمی و محل اقامت رؤسای جمهور و مهمانان ویژه ی خارجی استفاده شد. 

از بناهایی که در گذشته در کاخ گلستان وجود داشته است می توان به عمارت اندرونی، خوابگاه ناصری، تالار خاقان مغفور، عمارت خروجی، عمارت صندوق خانه و رختدارخانه ی سلطنتی اشاره کرد. در حال حاضر بناهایی نظیر ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه ی آن، تالار آیینه، تالار عاج یا سفره خانه، تالار برلیان یا تشریفات، ساختمان کتابخانه، عمارت شمس العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه ی وسیع آن، تالار الماس، کاخ ابیض، چادرخانه با انواع سبک ها و زیباترین تزیینات معماری در این کاخ قابل مشاهده است. 

قسمت های مختلف این کاخ به موزه های مردم شناسی تبدیل شده است و آثار به جای مانده از مجموعه های سلطنتی دوران مختلف، کتابخانه و بخش های پژوهشی و اداری در آن ها قرار دارد.