این مجموعه شامل آرامگاه قطبالدین حیدر (عارف مشهور و از شاهزادگان اُزبک و از تبار خاقان تُرک)، ایوانی از مسجد جامع قدیم و کاروانسرای طبسی است. بنای آرامگاه شامل ایوانی مرتفع، ورودی و محوطه زیرِ گنبد است. پوشش زیرین سقف در فضای داخلی آرامگاه مزیّن به نقش هندسی بسیار زیبا و برجستة گچی بر زمینه اُخرایی به خط کوفی است. مقبره شیخ با ضریحی چوبی در میان محوطه زیر گنبد و نیز محرابی با گچ بری های زیبا در امتداد فضای ورودی قرار دارد.
شالوده آرامگاه در دوره تیموری ایجاد و در دوره صفویه به همّت خواجه سلطان محمود تربتی (حاکم تربت) با مصالح سنگ و گچ بسیار مستحکم مرمت و بازسازی شده است.
در ضلع غربی آرامگاه ایوان مسجد جامع قدیم تربت حیدریه وجود دارد. ساختمان مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن به نام خواجه عبدالله فرزند درویش علی تربتی به زمان شاه عباس اول صفوی برمی گردد. در این مجموعه حوض خانه زیبایی قرار دارد که به شدت لطمه دیده است.
بنای رباط طبسی را حاج محمد ابراهیم طبسی از تجّار معروف عصر قاجار در اواخر این دوره بنا کرد. رباط طبسی در زمره بناهای دو ایوانی است که شامل فضای ورودی، هشتی، تعدادی حجره، انبار و اصطبل است. در حال حاضر ساختمان اداره میراث فرهنگی شهرستان تربت حیدریه در این مکان مستقر است و کاروانسرا به موزه ای کوچک برای گردآوری گنجینه های فرهنگی، تاریخی و باستانی تبدیل شده است.
دیدگاه خود را بنویسید