«باغ شاهزاده» در ۴ کیلومتری شهر ماهان، در دامنه شمالی کوههای «تیگران» و «جوپار»، بر سر راه بم و در 35 کیلومتری جنوب شرقی کرمان جای دارد. این باغ ایرانی در شمار فهرست آثار ملی ایران و نیز میراث جهانی یونسکو جای دارد.
ساخت باغ شاهزاده در سده سیزدهم خوشیدی در پایان دوران قاجار به دستور فرمانروای کرمان و سیستان «محمد حسن خان سردار ایروانی» آغاز شد و پس از او نیز به دستور «عبدالحمید میرزا ناصرالدوله» روند پیشرفت ساخت باغ پیش رفت، هرچند که برنامه ساخت به پایان نرسید.
باغ شاهزاده گرچه یک چهارباغ نیست، یک «باغ تخت» ایرانی است. این باغ به گستره نزدیک به 5 و نیم هکتار و 202 متر بالاتر از تراز دریا قرار گرفته است. این باغ ایرانی یک چهارگوش کشیده است که ۴۰۷ متر درازا و ۱۲۲ متر پهنا دارد. درازای این باغ ایرانی به پدید آمدن دورنمایی یا پرسپکتیو در بیننده کمک میکند.
ساختار باغ شاهزاده پلکانی است. یک دیوار خشتی پوشیده با کاهگل میانسرا و کوشک را در بر گرفته است. این دیوار 8 برج دیدبانی دارد. کوشک باغ شاهزاده در 10 متر پهنا و 54 متر درازا ساخته شده است و دو طبقه و شاهنشین و یک سردر بزرگ دارد.
این سازه در پایان و بلندترین بخش در سوی جنوب غرب زمین باغ نهاده شده است. در دو سوی کوشک ساختمانهای دیگری با خشت و گچ نهاده شده است. یک تن شویخانه با خزینههای سنگی و دیوارهای کاشی کاری در پهلویِ خاوری باغ نزدیک کوشک است. از کوشک تا سردر باغ سازههای گوناگونی جای داده شده است. 5 آبفشان، درون حوض جلوی کوشک، آب را با پایشویههای سنگی پیرامونی در یک جوی پلکانی که از میان باغ میگذرد به جنبش در میآورد. آب آبفشانهای این حوض تا 8 متر بر میخیزد.
سامانه آبی باغ شاهزاده از رودخانه تیگران سیراب میشود. این جوی پلکانی در راه خود آبشارهایی را پدید آورده است که میان آبشارها نیز یک حوض با 3 آبفشان ساخته شده است. در سراسر باغ 11 پلکان 9 بار آبشارها را پدید آورده است. کنار هر پلکان آبشاری 4 سرو در هر دو سو کاشته شده است.
جوی در پایان میانسرا به آبسنگی دیگر با 5 آبفشان و از راه دهلیزی زیرزمینی به حوضی دیگر بیرون باغ و روبروی درگاه میریزد. در چپ و راست جوی آب، پلکانهایی برای گذر ساخته شده است. در چپ و راست پلکانها درختان چنار و سرو و کاج پشت سر هم، درختان میوه، گلکاری و پیاده روهایی جای داده شده است.
درگاه باغ شاهزاده خود یک ساختمان کاشیکاری شده است، به درازای 20 متر و پهنای 8 متر. در دو سوی درگاه باغ شاهزاده نیز چند مهمانسرا جای دارد.
دیدگاه خود را بنویسید