«ارگ رایِن» در جنوب غربی راین، در دامنه کوه «هزار»، در 100 کیلومتری شرقِ «ارگ بم» و در 110 کیلومتری جنوب شهر «کرمان» جای دارد.
شهر کرمان خود بر سر «راه ادویه» یکی از شاخههای «راه ابریشم» بوده است. کوه «هزار» به بلندای 4500 متر بلندترین قله رشته کوه راین است. راین یکی از شهرهای بازرگانی بر سر راه سیستان و جیرفت به مرکز ایران و یکی از محورهای شمشیرسازی شاهنشاهی ساسانی بوده است. ارگ راین یکی از معدود سازههایی است که توانست در برابر یورش تازیان ایستادگی کند. این ارگ در دوران افشار و زندیه یک از دژهای فرمانروایی« میرزا حسین خان راینی» و سپس پسر او «محمد علی خان» بوده است. پس از آنها نیز نوادگان میرزا حسین خان در این ارگ زندگی میکردند.
چاقوهای شاخی راین که از شاخ جانداران ساخته میشد پرآوازه هستند. در سراسر تاریخ سدههای میانه ایران قومی بیابانگرد به نام «کوفجان» سراسر آبادیهای پیرامون دشت لوت را چپاول میکردند و این ارگ راین بود که در برابر آنها ایستادگی میکرد.
ارگ راین با نزدیک به 22 هزار متر چهارگوش گستره یک چهارم ارگ بم است و نزدیک به 4 و نیم هکتار زمین در پیرامون سازه دارد. ارگ راین یک سازه چهارگوش از خشت خام است. این ارگ که روی یک تپه قرار گرفته و در تراز 220 متری دریا قرار دارد، چندین طبقه بوده است.
ارگ راین بارویی به بلندای 11 متر و پهنای 5 متر دارد که با کنگرههایی به بلندای نیم متر کمانداران و تیراندازان را پناه داده است. ارگ راین برجهایی دو طبقه از خشت و چینه با تیرکش و جان پناه به همراه 15 برج دیدبانی به بلندای 11 متر در گوشهها و میانه درونی و بیرونی، و یک برج مادر دارد.
همچنین یک خندق در جنوب ارگ کار نگهبانی از بارو را انجام میداده است. دروازه ارگ با سردری بزرگ به سوی خاور باز میشود. این دروازه دو اشکوب دارد. در اشکوب بالایی یک اتاق چهارگوش است که با دو روزن چهارگوش 40 در 30 به کار شناسایی گذرندگان و یورش به دشمنان را آسان میکرده است.
ارگ راین «ارگ شهری» خوانده میشود. زیرا یک شهر را در خود جای داده است. از بخشهای گوناگون ارگ راین میتوان کهندژ یا شاهنشین، میدان، خانههای بزرگان، خانههای مردمان، دو آتشکده، زورخانه، مسجد، مکتبخانه، بازار، 4 انبار و آخور را نام برد.
کهندژ یا ارگ شاهی بخش فرمانروایی ارگ راین و در سوی باختر فراز شده است. این کهندژ 5 برج دیدبانی، بارویی بلندتر و راه گریز دارد. هر کدام از 3 بخش بنیادین شهر با بارو و پلکان و نیز اشکوببندی از بخشهای دیگر جدا میشوند. در بخش شهری و خانههای مردمان برای بهبود دمای هوا و نگهبانی سازهها به هم چسبیده ساخته شده است.
دیدگاه خود را بنویسید