«خورهه» سرزمینی باستانی است که در دهستانی به همین نام و در نزدیکی شمال خاوری شهرستان محلات استان مرکزی جای دارد. دهستان خورهه 13 روستا دارد. خورهه در دره کوه های «هفتاد قله» و میان دو کوه «لوراخ گاو» و «خورزین» فراز شده است. آب قمرود که از رشته کوههای طایقان سرچشمه میگیرد در این دره و از نزدیکی روستا میگذرد.
سرزمین باستانی خورهه از شمال به رشته کوههای هفتاد قله و از جنوب به رشته کوههای یخچال میرسد. در این سرزمین، به گستره نزدیک به 3 هزار و پانصد متر، در چهارگوش و در سه بخش، ویرانههایی از یک آتشکده، کوشک، دژ و گورستان جای گرفته است که به دوران سلوکی، شاهنشاهی اشکانی و ساسانی میرسد.
نخستین بازسازی این جایگاه تاریخی در سال 1335 خورشیدی انجام یافت. یکی از این بخش های باستانی 2 ستون باریک به بلندای 6 متر از سنگ «تراورتن» و با سر ستونهای یونانی به شیوه ایونیک از دوره سلوکی و اشکانی است در خورهه یافت شده است. ستون های سلوکی هر یک از 6 تکه سگ برش یافته و روی یکدیگر ایستاده ساخته شده است و در محور هر سنگ برشی چهارگوش برای جاگذاری تکه چوب نگهدارنده فراهم شده است.
از این سازه ی باستانی چند اتاق با راهرو و پلههایی بر جای مانده است که به یکدیگر و پلکانی در پهلوی غربی سازه به پشت بام راه داشته است. ایوان ستوندار با 12 ستون، هر سو با 6 ستون فراز بوده است. برآوردها نشان میدهد که بلندای سقف 9 متر بوده و امروز از آن 12 ستون ایوان تنها همین 2 ستون به یادگار مانده است. گفتنی است که بارانهای اسیدی سنگهای باستانی را میفرسایند و که این بخش نیازمند سرپناه است. همچنین اتاقکی در کاوشها یافت شد که یک اجاق دارد. از دیگر یافته های باستان شناختی میتوان سفالینههای گوناگون، پیهسوز سفالی، کوزه دستهدار، سنگهای آرایشی و همچنین هفت اسکلت انسان را نام برد. همچنین باید از یک سنگ نوشته از دوره سلجوقی نام برد که امروزه در «نیمور» در جنوب غربی روستای خورهه جای دارد و پیش از این در کنار «قمرود» که از کنار این روستا میگذرد، قرار داشته است.
خورهه بخشهای زیادی دارد که مورد توجه گردشگران است. از جمله آنها میتوان به غارشاه بلبل در میان کوههای بین خورهه، غار تاریخی لوراخ گاو، چشمه وزوان یا چشمه شوره و امامزاده هفت ایوان را نام برد.
قالی و قالیچههای کوچک، کرباس، جورابهای پشمی از هنرهای دستی خورهه هستند. از خوراکیهایی که در خورهه رایج است میتوان نانهای شاته، فتیر، شیری و آشهای جو، بی بی سهشنبه، دوغ، ترخینه شیر، آبگوشت، کالجوش، اشکنه، خورشتکرفس، خورشتکنگر، بامیه را نام برد.
دیدگاه خود را بنویسید