کاخ ساسانی سروستان که شامل دو چهارتاقی بزرگ است، به عنوان یکی از سایتهای محور ساسانی فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
در نزد مردم محلی، نام این چهارتاقیها «قصر ساسان» یا «چهارتاق» هستند. اما «کاخ سروستان»، نامی است که در گستره بینالمللی به این سازه کهن داده میشود. همانگونه که یاد شد، کاخ سروستان سازهای چهارتاقی است که یادآور معماری آتشکدهها در دوره پیش از اسلام در ایران است.
بسیاری از کارشناسان تاریخ ساخت کاخ سروستان را تا دوران پادشاهی «بهرام گور» پیش میبرند. البته تلاشهای «مهر نرسی» را نیز نباید در این خصوص نادیده گرفت. از آن پس کاخ سروستان تبدیل به مرکزی برای برگزاری آداب و مناسک دینی ساسانیان شد.
علاوه بر پژوهشهای صورت گرفته امروزی، در منابع تاریخی نیز جزئیاتی درخصوص کاخ سروستان به چشم میخورد. در کتاب «المسالک و الممالک» سروستان را یکی از روستاهای اطراف شهر «استخر» میدانند. شرح کاخ نیز چنین آمده است: «بنایی عظیم با مصالحی از سنگ و گچ و مشتمل بر گنبدهای تالار ستون دار، چند ایوان، اتاق‌ها و راهروهای متعدد»
چشمانداز اصلی بنا را میتوان از ضلع جنوبی آن دید. این ضلع از کاخ سروستان شامل ایوان مرکزی و دو ایوان کوچکتر در اطراف آن است. گفتنی است ایوان مرکزی به تالار بزرگی متصل است که تالار اصلی کاخ به شمار میرود و بعد از آن، چهار حیاط قرار دارند. اما در سمت شمالی کاخ نیز ایوانی قرار دارد که به وسیله چند پله به حیاط پیرامون متصل است.
گنبدهای کاخ که برافراشته باقی ماندهاند، گوشوارههایی را برای تقویت خود دارند. همچنین ستونهایی نیز استقامت سقف را تاکنون تقویت کردهاند. همه اینها نشان از اهمیت کاخ برای ساسانیان و همچنین علم و هنر متعالی ساسانی در معماری دارد. ناگفته نماند که تکنیک پیشرفته ساخت کاخ سروستان، باعث شده تا برخی کارشناسان ساخت آن را یکی از نخستین جلوههای دستیابی به سبک گوتیک بدانند که در اروپا نمونههای زیادی از آن را میتوان دید.
آندره گُدار، معمار فرانسوی، کاخ سروستان را بسیار شبیه به کاخ فیروزآباد، اما با وسعتی بسیار کمتر توصیف میکند. مصالح به کار رفته در این کاخ شامل سنگ و گچ است.
کاخ ساسانی سروستان در مسیر شیراز به فسا و در جنوب شهرستان سروستان قرار دارد و جاده دسترسی به آن بسیار مناسب است و با تابلوهای راهنما مشخص شده است.
دیدگاه خود را بنویسید