ناصرالدوله، حاکم کرمان و بلوچستان در زمان قاجار، دستور ساخت قلعهای نظامی را در ایرانشهر صادر کرد و نام خود را نیز بر آن جاودان ساخت. با موافقت ناصرالدین‌شاه قاجار با پیشنهاد ناصرالدوله برای ساخت قلعهای در ایرانشهر، در سال 1264 خورشیدی، «استاد حسین معمارباشی» از کرمان به ایرانشهر فراخوانده می‌شود تا کار ساخت این قلعه را آغاز کند. ساخت قلعه هفت سال به طول میانجامد و پس از آن، تبدیل به مقر حکومت بلوچستان می‌شود.
این قلعه که در اواخر حکومت قاجار به نام قلعه «دوست محمد خان» معروف می‌شود، یک بار دیگر به شکل مقر حکومتی درمی‌آید. با قدرت گرفتن رضاخان و استقرار حکومت مرکزی، قشون رضاخان به فرماندهی «تیمسار امان‌الله جهانبانی» به بلوچستان حمله و این قلعه را تصرف میکنند.
با روی کار آمدن حکومت پهلوی و حتی در دوره حکومت محمدرضا شاه، این قلعه به عنوان پادگان نظامی و بعدها به عنوان مدرسه به کار گرفته شد. بعد از انقلاب اسلامی، مدتی قلعه متروکه بود و به تدریج رو به ویرانی می‌رفت که متاسفانه در سال ۱۳۶۱ هجری شمسی بخش گسترده‌ای از بنا تخریب می‌شود و فقط سردر و حصار آن باقی می‌ماند. با اینکه از معماری داخلی چیزی باقی نمانده است اما آجرهای تزیینی سردر ورودی و برج‌های کناری آن که در دو طرف سردر همچنان قرار دارند.
استاد حسین معمار باشی برای ساخت قلعه از خشت، گل و آجر استفاده کرد. گفتنی است برای ساخت قلعه ناصری زمینی به مساحت هفت هزار و پانصد متر در نظر گرفته بودند.
در ساخت قلعه ناصری، بیش از ۱۵۰ اتاق شامل مال بند، حوضخانه، انبار، اصطبل، حمام، سرباز خانه و حاکم نشین در نظر گرفته شده بود. همچنین برای تزئینات سازه قلعه در قسمت بالایی از طرحهای هندسی، لوزی و دندان موشی بهره گرفته شده و در سردر برج نیز تزئینات آجرکاری با هنرمندی اجرا گردیده است. نتیجه آن شد که قلعه ناصری در ذهن گردشگران، فرم ارگ بم را تداعی میکند.
قلعه ناصری بعد از قلعه بمپور، مهم‌ترین ارگ منطقه محسوب می‌شود و اکنون در شهرستان ایرانشهر میزبان گردشگران استان سیستان و بلوچستان است.
دیدگاه خود را بنویسید