دولت عریض و طویلی که هخامنشیان ایجاد کردند -با سه پایتخت شوش، همدان و بابل- راههای ارتباطی جدیدی میطلبید در نتیجه لرستان از اهمیت زیادی برخوردار شد؛ وجود این راهها و ارتباطات تا زمان ساسانیان ادامه داشت؛ در این دوره یعنی زمان ساسانیان، راهی که اصفهان را به تیسفون متصل میکرد باید از شهر شاپورخواست و از رودکشکان میگذشت. در نتیجه پلی ساخته شد به نام «پلکَشکان» بر روی رود کشکان. بقایای سه پل دیگر کنار این پل که از گذشتههای دور به جا مانده، نشان از اهمیت این راه و این منطقه دارد.
عدهای از محققان و باستانشناسان چون دِمُرگان و دکترکریمی بر این باورند که پل اصلی که بر روی رود کشکان بوده را ایرانیان در حمله اعراب به ایران و برای حفاظت شهر تخریب کردند که بعدها در فاصله صدمتریِ آن، اعراب پل کنونی را ساختند.
عدهای دیگر معتقدند همین پل باشکوه فعلی، به یادگار مانده از دوره ساسانیان است که بعدها مرمت و بازسازی شد. اما طبق کتیبه به دست آمده از پل که به خط کوفی است و اکنون در موزه فلکالافلاک خرمآباد نگهداری میشود پل مربوط به قرن چهارم هجری قمری و منتسب به «ابوالنجم بدرابن حسنویه» است. تاریخ ساخت آن بین سالهای 389 تا 399 هجری قمری تخمین زده میشود که این بدان معنی است که برپایی آن حدود ده سال طول کشیده است. کتیبه مذکور بر سینه کوه، نزدیک پل نقر شده بود و در راهسازیهای زمان پهلوی آسیب دیده و بعدها در موزه فلک الافلاک نگهداری شد.
52 کیلومتر که از خرم آباد به سمت کوهدشت دور میشوید در شهرستان چگینی این پل بی نظیر و قدیمی را میبینید. با همه تخریب شدنها و مرمت نکردنها هنوز شکوه گذشته را پیشِ چشمِ گردشگران و مسافران جلوهگری میکند. با اینکه سیل نوروز 1398 طاق زیبایش را در کام خود فرو برد و خرابیهای زیادی به بار آورد اما هنوز میتواند با کمی نوازش، یکی از دیدنیترین پلهای ایران باشد.
این پل قدیمی را حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده به نام «کژگی» آورده و کلمه «کشکان» در اصطلاح زبان لَکی «کَشکو» یا «کَشکون» تلفظ میشده است که «کَش» به معنی کنار و «کو» یا «کُن» به لبه رودخانه یا ساحل رودخانه گفته میشود.
پل کشکان با جهت شرقی- غربی 14 پایه و 12 طاق دارد، طاقها با فاصله زیاد از هم قرار دارند که محل استراحت را در ذهن تداعی میکند. کسی چه میداند شاید روزگاری حکم کاروانسرا را داشته و محل اتراق مسافران بوده است. این پلِ 326 متری با ارتفاع 26 و عرض 11 متر، دو طرف دره را به هم متصل میکند؛ بلندترین قسمت آن 5/26متر و پائینترینِ آن 80/4 متر است.
در ساخت این پل از مصالح بومیِ منطقه از قلوه سنگهایِ بزرگ داخل همان رودخانه تا سنگهای آهکی که از معدنی در 15 کیلومتری آن، آورده شده تا سنگهای لاشهتخت که در معادن همان نزدیکی وجود دارد، استفاده شده است. قلوه سنگهای بزرگ رودخانهای را در مغز پایهها به کار بردهاند. این قلوه سنگهایِ غرق در ملات همراه با گچ باعث استحکام هر چه بیشتر پایهها بوده تا از رطوبت و فرسایش آب در امان باشد و در واقع مانعی برای نفوذ آب به داخل آن است، همین معماری بی نظیر به کار رفته در آن باعث شده این پل بعد از قرنها سرپا و استوار نظر هر بینندهای را به خود جلب کند. این سازه در سال ۱۳۸۲، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دیدگاه خود را بنویسید