هنر حجاری، از نخستین تجربه ها تا عالی ترین نوع آنها، نشانه ذوق و توانمندی هنرمندان ایرانی است. گام های نخستین این هنر را لولوبیها برداشتند سپس عیلامیان، مادها، هخامنشیان و اشکانیان در تکامل و تعامل آن کوشیدند و ساسانیان آن را به اوج شکوفایی و کمال رساندند.
نقش برجسته خان تختی تنها سنگ نگاره ساسانی در شمال غرب ایران است که در 17 کیلومتری جاده سلماس- ارومیه، در نزدیکی روستای میناس بر دیواره کوه «پیرچاوش» حجاری شده است و موضوع آن پیروزی پادشاهان ساسانی (اردشیر بابکان و ولیعدش شاپور اول) بر دشمنان و تفویض قدرت اردشیر و پسرش شاپور اول به آنان می باشد.
این نقش برجسته که درون قابی مستطیل شکل به طول 5 متر و ارتفاع 5/2 تا 8/2 متر قرار گرفته است، ۴ نفر، دو نفر سواره و دو نفر پیاده به تصویر کشیده شدهاند. سواره اولی (سواره سمت چپ نقش برجسته) که جلوتر و بلندتر حجاری شده، اردشیر بابکان است و سواره دومی یا سمت راست شاپور پسر و جانشین اردشیر است که هر دو با دست راست حلقهای را که نشانه قدرت و فرمانروایی میباشد به افراد پیاده که از فرمانروایان محلی هستند اهداء میکنند. در این نقش برجسته، اسب ها بصورت نیم رخ و سرهای افراد سه ربع رخ، تنه آنها تمام رخ و پاها نیم رخ حجاری شده است. خطوط چهره شاهان، تعادل ترکیب، برجستگی نقوش و هماهنگی آن با تناسب اسبان، که یکسان و با عظمت اند، مزایایی است که این اثر را جزو شاهکارهای هنر پیکر تراشی ساسانی قرار داده و از نظر زمانی متعلق به سده سوم میلادی (بین سالهای 235 تا 241 میلادی) می باشد.
هدف از خلق این نقش برجسته، مقاصد تاریخی و تبلیغی و همچنین نشان دادن شکوه پادشاهی و تجلیل از مقام پادشاه و نشان دادن قدرت اوست.
دیدگاه خود را بنویسید