تپه گيان

اين تپه در 19 کيلومتري  جنوب غربي شهر نهاوند و 2 کيلومتري سرآب گيان و در کنار روستايي به همين نام قرار گرفته است و به عنوان يکي از قديمي‌ترين آثار تاريخي قابل بازديد و تحقيق است. باستان شناسان قدمت اين منطقه را 37 قرن قبل از ميلاد ميسح مي دانند و  مورخان را عقيده بدآن است که 5500 تا 5700 سال قبل در اين تپه مردماني  زندگي می‌کرده‌اند که از اين اقوام بومي ايران بوده و تمدني شبيه به  تمدن بين النهرين داشته اند ولي بعدها اين قوم توسط اقوام اروپايي و آسيايي  از بين رفته و قوم جديد تمدن درخشان جديدي را به وجود آورده‌اند که باتمدن بين النهرين شباهتي نداشته است. براي نخستين بار يکي از مورخين در تپه گيان يک نوع سفال منقوش می بيند که بنا به اظهار وی نمونه‌هايی از آن سفال‌ها را در سال 1936 ميلادی نزد عتيقه فروشان همدان ديده است. بنابراين چند سال بعد موزه لورو پاريس به پروفسور رومن گيرشمن و ژرژکنتنو ماموريت می‌دهد تا کاوش های وسيع تری را در اين منطقه انجام دهند اين کاوش‌ها در سال 1315 انجام شد و نتيجه‌ی آن در کاوش در تپه گيان نهاوند انجام شد. گيرشمن و همراهانش تا عمق 19 متري حفاري نمودند در نتيجه به 5 طبقه با خصوصيات متمايز دست يافتند که نشانگر وجود 5 دوره از تمدن قديم بود و نشان می داد که اين منطقه داراي قدمتي در حدود 5700 سال است. اشياء مکشوفه در اين تپه عبارتند از سفال های منقوش رنگارنگ يا زمينه نخودي و قرمز و سفال هاي  فاقد نقش تک رنگ که عمدتا به رنگ سياه درخشان يا خاکستري سياه رنگ و يا  قرمز قبر و نقره و آهن برای ساختن ظروف فلزی و نيز دستبند آب خوری سرنيزه  تبر و کوزه در اين تپه کشف شد