تورکانا، مردمی ساکن در پهنه خشک و شنی شمال غربی کنیا، از دریاچه رودولف (دریاچه تورکانا) تا مرز اوگاندا. تورکانا به یک زبان نیلوت شرقی از خانواده زبانهای نیلوصحرا صحبت میکنند. زبان آنها شباهت زیادی به زبان تسو دارد. آنها ظاهراً حدود 200 سال پیش از منطقهای که اکنون در شمال شرقی اوگاندا قرار دارد، به سرزمین کنونی خود نقل مکان کردهاند، جایی که جی و کریمجونگ هنوز در آن نزدیک هستند. تورکانا دامداران سرسختی هستند که برایشان نام میگذارند، آواز میخوانند و با پشتکار از آنها مراقبت میکنند.
بر اساس سرشماری کنیا در سال 2019، تعداد تورکانا 1،016،174 یا 2.14٪ از جمعیت کنیا است، که تورکانا را سومین گروه قومی نیلوتیک در کنیا، پس از کالنجین و لو، کمی بیشتر از ماسایی ها، و دهمین قومیت بزرگ میکند. آنها عمدتاً دامداران نیمه عشایری هستند که به پرورش شتر و سبد بافی شهرت دارند. در روایات شفاهی خود، پس از زبو، خود را قوم گاو نر خاکستری معرفی میکنند که اهلی کردن آن نقش مهمی در تاریخ آنها داشته است.
شیر و سایر محصولات لبنی (کره، روغن و ماست) و همچنین خون برای رژیم غذایی تورکانا مهم هستند. پوست، شاخ و استخوان نیز به فرهنگ مادی آنها مربوط است. شتر شیر و گوشت تهیه میکند و برای پرداخت ثروت عروس استفاده میشود. بز و گوسفند نیز نگهداری میشود. دامها ذبح میشوند و گوشت در جامعه به اشتراک گذاشته میشود.
مردم ترکانا فصل به فصل از همان مراتع بازدید میکند و برای پرورش ارزن و سبزیجات به مکانهای فصل بارانی بازمیگردد .آجیل وحشی، توت، شکار و ماهی نیز از غذاهای مهم هستند. خانههای آنها سازههای موقتی است که از شاخههای برگدار یا شاخههای خرما ساخته شدهاند. یک حصار خاردار و اطراف برای محافظت در برابر شکارچیان استفاده میشود. پدر، همسرانش و پسران و همسرانشان با هم یا در خانه های مجاور زندگی میکنند .
به طور سنتی، هم مردان و هم زنان، روکشهایی از مواد بافته شده مستطیلی و پوست حیوانات میپوشند. امروزه، این لباس ها معمولاً خریداری میشوند، زیرا در نایروبی یا سایر نقاط کنیا تولید میشوند. اغلب مردان روپوشهای خود را شبیه به تونیک میپوشند که یک سر آن به سر دیگر روی شانه راست متصل است و چاقوهایی از فولاد و پوست بز به همراه دارند. همچنین زنان دو تکه پارچه میپوشند، یکی دور کمر پیچیده و دیگری بالای آن را میپوشاند.
زنان معمولاً گردنبند میبندند و موهای خود را کاملاً میتراشند که اغلب دارای مهرههایی به انتهای شل مو است. مردان نیز موهای خود را می تراشند. روکشهای چرمی که با مهرههای پوسته تخم شترمرغ پوشانده میشد، بهطور سنتی برای لباسهای زیر زنانه معمول بود، هرچند که امروزه در بسیاری از مناطق غیرمعمول است.
مردم تورکانا دارای سبکهای پوشاک و تزئینات پیچیدهای هستند. لباس برای تمایز بین گروه های سنی، مراحل رشد، مناسبتها و وضعیت افراد یا گروه ها در جامعه ترکانا استفاده میشود. امروزه بسیاری از تورکانا لباسهای سبک غربی را پذیرفتهاند. این امر به ویژه در میان مردان و زنانی که در مراکز شهر در سراسر تورکانا زندگی میکنند برجسته است.
در جامعه تورکانا مرز مشخصی بین امر مقدس و ناپسند ترسیم نشده است. در این راستا، دین سنتی ترکانا از ساختار اجتماعی یا واقعیت معرفتی ترکانا متمایز نیست – دین و فرهنگ یکی هستند. اساساً، تورکانا به واقعیت یک حق تعالی به نام آکوج اعتقاد دارد.
اطلاعات زیادی در مورد آکوج وجود ندارد جز اینکه او به تنهایی جهان را آفریده و نعمتهای زندگی را در دست دارد. برخی مردم به مسیحیت روی آوردهاند. اعراب نیز اسلام را برای مردم آوردند و از این رو مردان چه مسلمان باشند و چه نباشند کلاه بر سر میگذارند.
دیدگاه خود را بنویسید