برج های کبوتر یا کبوترخانه ها، ساختمان هایی هستند که اصولا در مناطق مرکزی ایران نزدیک به مزارع و باغات ساخته می شوند. این ساختمان ها شکل یکسانی دارند، اما اندازه آنها متفاوت است. استفاده اصلی از این بناها جمع آوری کود پرندگان برای استفاده در زمین های کشاورزی بوده است. اما با تغییر در روش کشاورزی و استفاده از کودهای صنعتی و شیمیایی، صاحبان این کبوترخانه ها کمتر به آنها توجه کرده اند و برخی از آنها به طور کامل ویران شده و برخی دیگر نیمه ویران هستند.
تاریخ دقیقی از زمان ساخت برج کبوترخانه اژیه معلوم نیست، اما با توجه به قدمت شهر اژیه و سایر برج های آن، می توان نتیجه گرفت که این مجموعه در دوران متأخر اسلامی ساخته شده است.
بعضی از کشاورزان برای بهبود شرایط کشت و کار خود، کبوترخانه ای ساخته و آنها را به اماکن متبرکه اختصاص می دادند. درآمد حاصل از این برج های وقفی برای حسینیه اژیه استفاده می شد. برج های کبوتر اژیه شامل برج هایی با پلان دایره ای و مخروطی هستند و هر کدام حدود ۵۰ مترمربع را شامل می شوند. این برج ها از نوع برج های گروه ۴ هستند و در طبقات همکف و اول به شکل منشوری با مقطع چندضلعی ساخته شده اند که در طبقه اول به وسیله جرزهایی به استوانه خارجی متصل شده اند.
ارتفاع متوسط برج ها حدود ۱۴ متر و طول استوانه خارجی ۸ تا ۹ متر است. این برج ها از خشت خام و گل ساخته شده اند. هر برج حدود ۵۶۰۰ کبوتر را در خود جای می دهد و دسترسی کبوترها از طریق فلفلدان هایی در بخش بالایی امکان پذیر است. برج های ۱، ۲ و ۳ دارای ۹ فلفلدان هستند و برج ۴ دارای ۱۳ فلفلدان است، اما همه آنها به شکل ویرانه هستند. برج وقفی شماره ۴ ابعاد بزرگتری دارد اما به همان روش ساخت برج های دیگر ساخته شده است. به دلیل اندازه کوچک برج ها، تعداد فلفلدان ها با اندازه برج ها متناسب نیست.
برج کبوتر اژیه متعلق به دوره قاجار است و در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۸۱۰۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. اژیه یکی از شهرهای حومه زاینده رود و در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد. یکی از ویژگی های برج های کبوتر در حومه زاینده رود، قدمت بعضی از آنها که به چند صد سال می رسد، است.
دیدگاه خود را بنویسید