موقعیت مکانی و قدمت
پل خشتی لنگرود بر روی رودخانه لنگرود در شهر لنگرود استان گیلان واقع شده است. قدمت دقیق این پل مشخص نیست، اما برخی ساخت آن را به دوره ایلخانی نسبت می‌دهند. در تاریخ خانی، به وجود پل چوبی بر روی رودخانه لنگرود در سال 912 هجری قمری اشاره شده است که با نظر فوق منافات دارد.

کاربری
پل خشتی لنگرود در گذشته معبر ارتباطی دو جانب شرق و غرب شهر لنگرود و محلات قديمي راه پشته و انزلي محله را به فشكالي محله متصل می‌کرد. رودخانه لنگرود در گذشته به عنوان مسيري قايق رو مورد استفاده قايق­هاي بادباني كوچك و لوتكاها قرار می‌گرفته است.

مشخصات معماری
پل خشتی لنگرود از نوع پل‌های آجری با طاق جناقی است. این پل از یک قسمت مسطح میانی به طول 1/15 متر و دو سطح جانبی شیب­دار تشکیل شده که هر یک حدوداً 10 متر طول دارند. قسمت عابر روي پل با سنگ مفروش است و عرض آن حدوداً 5/3 متر است. در جوانب جانپناهي به قطر 45 سانتي­متر و ارتفاع 35 سانتي­متر قرار دارد.
پل لنگرود از دو دهانه بزرگ با طاق جناقی کند برخوردار است که هريك حدود 11 متر عرض دارند. ارتفاع كلي پل از سطح آب تا بالاي جانپناه تقريباً 11 متر و قطر پايه مياني پل 4 متر است. در دو طرف پل سیل برگردان­هايي براي استحكام پايه پل وجود دارد.

تزئینات
بر روی پايه پل بالاتر از موج­شكن­ها يك دهانه كوچك با طاق جناقي با عرض 120 سانتي­متر و ارتفاع 10/2 متر تعبيه شده كه هنگام افزايش آب فشار وارده بر پل را مي­كاهد و جريان آب را آسان­تر مي­كند.
كمی بالاتر از دهانه كوچك، يك طاق نماي بزرگ و دو طاق نماي كوچك تزييني وجود دارد كه در طاق نماي بزرگ يك طاق نماي تزييني ديگر اضافه كرده­اند. احتمالاً از اين اطاق­ها براي گذاشتن فانوس و يا چراغ استفاده مي­كرده­اند تا عبور قايق­ها را در شب تسهيل نمايد.
در فاصله بين دو قوس دهان­هاي بزرگ پل و كمي پايين­تر از جانپناه بر پيشاني پل دو فرورفتگي طولي به عرض 45 سانتي­متر و طولي حدوداً 4 متر ديده مي­شود كه شايد جاي نصب كتيبه­اي بوده است. در كناره قوس­ها يك نوار آجر كاري جلو آمده و تزييني به عرض 12 سانتي­متر به چشم مي­خورد.

مرمت و بازسازی
پل خشتی لنگرود احتمالاً در عصر قاجاريه مرمت شده است. همچنین در سال­هاي اخير سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان گيلان عمليات مرمت براي احياء پل خشتي به انجام رسانده است.

جاذبه‌های گردشگری
امروزه پل تاریخی لنگرود در قلب شهر و در نزدیکی بازار معروف آن و میدان انقلاب پا برجاست. این پل به شماره 915 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اطلاعات تکمیلی:

  • طول پل: حدود 50 متر
  • عرض پل: حدود 5 متر
  • ارتفاع پل: حدود 11 متر
  • مصالح: آجر و سنگ
  • نوع طاق: طاق جناقی
  • تزئینات: طاق نما، آجرکاری

بازدید از پل خشتی لنگرود، فرصتی برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و معماری ایران در دوره‌های مختلف است.