کارخانه کبریت توکلی در سال 1297 توسط حاج تقی توکلی در تبریز تاسیس شد. این کارخانه اولین کارخانه تولید کبریت در ایران بود و نقش مهمی در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی تبریز داشت. کارخانه توکلی در طول سال‌ها با فراز و نشیب‌های بسیاری روبرو بود، از جمله مصادره در سال 1357 و بازپس‌گیری در سال 1372. این کارخانه در حال حاضر نیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین برندهای کبریت در ایران به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
نکاتی در مورد تاریخچه کارخانه کبریت توکلی:
- این کارخانه توسط حاج تقی توکلی، که از مهاجران قفقاز بود، تاسیس شد.
- در زمان جنگ جهانی اول، کارخانه توکلی به دلیل کمبود مواد اولیه، تعطیل شد.
- در سال 1317، با لغو قانون انحصار کبریت، کارخانه توکلی دوباره فعالیت خود را آغاز کرد.
- در سال 1342، محمد تقی توکلی، پسر حاج تقی، با استفاده از ضایعات چوب کارخانه، اولین کارخانه نئوپان سازی ایران را تاسیس کرد.
- در سال 1357، کارخانه توکلی مصادره شد و به بنیاد مستضعفان واگذار شد.
- در سال 1372، کارخانه توکلی به خانواده توکلی بازگردانده شد.
- در حال حاضر، کارخانه توکلی با مدیریت مهندس تقی توکلی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
موقعیت: شهر زنجان، خیابان صفا، نرسیده به بلوار چمران
تاریخ ساخت: دوره پهلوی اول
اهمیت:
- اولین واحد صنعتی زنجان بعد از کارخانه برق
- نمونه‌ای از معماری صنعتی دوره پهلوی
- دارای دودکش آجری منحصر به فرد
- محل موزه صنعت استان زنجان
مشخصات:
- سردر: زیبا، در سال 1390 تخریب و سپس با حفظ طرح اولیه بازسازی شد.
- کاربری: تا سال 1357 به عنوان کارخانه کبریت سازی فعال بود.
- سوت کارخانه: سه بار در روز نواخته می‌شد: برای بیدار شدن مردم، خبر دادن زمان شروع کار و خبر دادن زمان تعطیلی کار.
- بخش‌های مختلف: دروازه ورودی، فضای کارخانه، حیاط بنا
- دروازه ورودی: شبیه به شیر و خورشید
- فضای کارخانه: شامل قسمت‌های مختلف مراحل تولید کبریت
- پلان: مربع مستطیل به طول 40.25 و عرض 21.63 متر
- فضاها: سالن تولید، انبار مواد اولیه، انبار تولیدات، گرمخانه
- نمای غربی: دارای پنجره‌های هلالی و سیمان کاری رنگین
وضعیت فعلی:
- کاربری فعلی: انجام فعالیت‌ها و اجرای برنامه‌های فرهنگی
- موزه صنعت: در این مجموعه قرار دارد و شامل دستگاه‌های قدیمی و اشیاء مربوط به صنعت کبریت سازی است.
جاذبه گردشگری:
- به عنوان یک مکان تاریخی و فرهنگی، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.
نکاتی برای بازدید:
- برای بازدید از موزه صنعت، باید در ساعات اداری به این مجموعه مراجعه کرد.
- امکانات رفاهی مانند رستوران و سرویس بهداشتی در نزدیکی مجموعه موجود است.
دیدگاه خود را بنویسید