مسجد چهلستون زنجان که در ضلع جنوبی بازار بالا و در نزدیکی مسجد جامع قرار دارد، در دوره قاجار و به دستور فتحعلی شاه قاجار در سال 1248 هجری قمری ساخته شده است. این مسجد به دلیل وجود چهل ستون در شبستان اصلی خود به مسجد چهلستون معروف شده است. معمار مسجد چهلستون، استاد اسماعیل بنای زنجانی، از معماران معروف دوره قاجار بوده است. این مسجد دارای صحن، شبستان، ایوان، گنبد، مناره و تزئینات کاشی‌کاری و گچ‌کاری زیبایی است. مسجد چهلستون زنجان در طول تاریخ، علاوه بر کاربری مذهبی، به عنوان محل تحصیل طلاب علوم دینی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این مسجد هم‌اکنون به عنوان یکی از مکان‌های مذهبی و فرهنگی شهر زنجان، مورد توجه مردم و گردشگران است.

موقعیت: بافت بازار (بازار بالا)، ضلع جنوب شرقی مسجد و مدرسه جامع (سید)، راسته حجت الاسلام

اهمیت:

  • دومین حوزه علمیه معتبر در شهر زنجان بعد از مسجد و مدرسه جامع
  • نمونه‌ای ارزشمند از معماری مذهبی دوره قاجار
  • یکی از مهمترین و معروفترین حوزه‌های علمیه ایران در دوره قاجار

مشخصات:

  • صحن و شبستان‌های بزرگ: با طاق و تویزه‌های ضربی زیبا و متقارن
  • 32 ستون قطور: که نام "چهل ستون" را به این بنا داده‌اند
  • کتیبه: بر روی پیشانی ورودی، تاریخ ساخت بنا را 1284 هجری قمری نشان می‌دهد.
  • تزئینات: شامل گچ‌کاری، کاشی‌کاری معقلی، و محراب با رسمی‌بندی

کاربری:

  • مسجد: محل برگزاری نماز جماعت و سایر مراسم مذهبی
  • مدرسه: محل تحصیل طلاب علوم دینی

وضعیت فعلی:

  • این مسجد و مدرسه هم‌اکنون به عنوان یک مکان مذهبی و فرهنگی فعال است.
  • امکان بازدید از این بنای تاریخی برای عموم مردم فراهم است.

جاذبه گردشگری:

  • مسجد و مدرسه چهل ستون به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی شهر زنجان، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.

نکاتی برای بازدید:

  • برای بازدید از مسجد و مدرسه چهل ستون، باید در ساعات غیر نماز به این محل مراجعه کرد.
  • بانوان باید با پوشش مناسب و چادر از این مکان بازدید کنند.
  • عکسبرداری از داخل مسجد با محدودیت‌هایی همراه است.