آرامگاه مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، عارف و صوفی نامدار قرن هشتم هجری، در شهر تایباد خراسان رضوی واقع شده است. این مجموعه باشکوه که در خیابان مولانای غربی قرار دارد، شامل بخش‌های مختلفی از جمله ایوان رفیع، حظیره (محل دفن) مولانا، سردر ورودی، طاق نماهای اطراف صحن داخلی، بنای حوض انبار و بنای مقبره شیخ علی، پدر مولانا، است.
مراحل ساخت و تکمیل:
- ساخت بنا: احداث آرامگاه مولانا در سال 848 هجری قمری به دستور غیاث الدین پیراحمد خوافی، وزیر شاهرخ تیموری، آغاز شد.
- بانیان:
- غیاث الدین پیراحمد خوافی: بانی اصلی آرامگاه
- خواجه درویش: تعبیه محجر مقبره مولانا در سال 1030 هجری قمری
- مراحل تکمیلی:
- تزئینات کاشی کاری و طرح های آجری ظریف در دوره های مختلف به بنا اضافه شده است.
- مرمت و بازسازی بنا در دوره های مختلف انجام شده است.
اهمیت تاریخی و فرهنگی:
- آرامگاه مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی به عنوان یکی از آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی ایران، در سال 1316 هجری شمسی با شماره 309 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- این آرامگاه محل دفن یکی از بزرگترین عرفا و صوفیان ایرانی است و از جایگاه والایی در بین ارادتمندان ایشان برخوردار است.
- معماری و تزئینات بنا، نمونه ای از هنر و معماری دوره تیموری است.
جاذبه های گردشگری:
- آرامگاه مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی به دلیل معماری زیبا، فضای معنوی و آرامش بخش، و همچنین به دلیل جایگاه والای مولانا در بین مردم، از جمله جاذبه های گردشگری مهم شهر تایباد است.
- زائرین و گردشگران بسیاری هرساله از این آرامگاه بازدید می کنند.
این مجموعه باشکوه در خیابان مولانای غربی واقع شده و شامل بخش‌های مختلفی است:
- ایوان رفیع: ایوانی بلند و مرتفع
- حظیره مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی: محل دفن مولانا
- سردر ورودی: ورودی اصلی مجموعه
- طاق نماهای اطراف صحن داخلی: طاق نماهایی که در اطراف صحن داخلی قرار دارند
- بنای حوض انبار: مخزنی برای ذخیره آب
- بنای مقبره شیخ علی: آرامگاه پدر مولانا
مقبره مولانا:
- در محجری قرار دارد که در سال 1030 هجری قمری توسط خواجه درویش ساخته شده است.
- دارای دو سنگ است: یکی سنگ افراشته در بالای سر و دیگری سنگ خوابیده که حاوی نام کامل و تاریخ وفات مولانا (791 هجری قمری) است.
- فضای اصلی بنا 50.17 متر مربع مساحت دارد و دارای پوشش نیم گنبدی با تزئینات مقرنس است.
- در ازاره پیرامون بنا، دست نوشته ها و یادگارهایی از عرفا، متصوفه و رجال مشهور برجای مانده است.
- کتیبه قرآنی و اصلی نمای ایوان به خط ثلث توسط "جلال الدین بن محمد بن جعفر" نوشته شده است.
- بالای کتیبه قرآنی، عبارت "الملک لله" به خط کوفی تکرار شده است.
- این بنا توسط غیاث الدین پیراحمد خوافی در سال 848 هجری قمری به پایان رسیده است.
- تزئینات بنا شامل کاشی کاری، طرح های آجری ظریف، خطوط معقلی، موتیف ها، نقوش اسلیمی و خطایی است.
حوض انبار:
- در دوره صفوی به این مجموعه اضافه شده است.
- دارای یک سردر و پیش تاق ورودی است.
- فضای داخلی مخزن آن هشت ضلعی است و دارای رشته پلکان برای دسترسی به مخزن است.
مقبره شیخ علی:
- بنای آجری واقع در مقابل ایوان رفیع
- منتسب به شیخ علی تایبادی، پدر مولانا
- شامل ایوان، گنبدخانه، ایوانچه، مقبره جلو
دیدگاه خود را بنویسید