تاریخچه روستای تاریخی پشته

روستای پشته، روستایی با قدمت و تاریخی غنی در 50 کیلومتری غرب تایباد و در مسیر تایباد به خواف واقع شده است. این روستای کوهستانی، به دلیل قرارگیری در دامنه کوه و معماری منحصر به فردش، به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری خراسان رضوی شناخته می شود.

قدمت:

  • قدمت سکونت در روستای پشته به دوران پیش از اسلام می رسد.
  • شواهد و یافته های باستان شناسی، از جمله سفالینه ها و ابزارهای سنگی، گواه این قدمت دیرینه هستند.
  • در منابع تاریخی، از جمله در کتاب "تاریخ بیهق" اثر بیهقی، از روستای پشته به عنوان یکی از روستاهای مهم منطقه نام برده شده است.

وجه تسمیه:

  • در مورد وجه تسمیه روستای پشته، نظرات مختلفی وجود دارد.
  • برخی معتقدند که نام پشته به دلیل قرارگیری روستا در دامنه کوه و به معنی "پشت کوه" انتخاب شده است.
  • برخی دیگر نیز معتقدند که نام پشته از نام "پشتو" گرفته شده است، زیرا در گذشته، زبان مردم این روستا پشتو بوده است.

آثار تاریخی:

  • روستای پشته دارای آثار تاریخی متعددی از جمله:
    • دستکندهای تاریخی: فضاهای حفر شده در زیر خانه های قدیمی که به عنوان پناهگاه استفاده می شده اند.
    • پایاب درجه: پله ای برای دسترسی به آب قنات
    • قلعه پشته: قلعه ای که در بلندترین نقطه روستا قرار دارد و قدمت آن به دوران قبل از اسلام می رسد.
    • مسجد جامع: مسجدی با قدمت دوره صفوی

معماری:

  • روستای پشته به دلیل معماری منحصر به فردش، به ماسوله خراسان رضوی معروف است.
  • خانه های روستا به صورت پلکانی و در دامنه کوه ساخته شده اند.
  • مصالح اصلی به کار رفته در ساخت خانه ها، سنگ، خشت و گل است.

اقتصاد:

  • شغل اصلی مردم روستای پشته کشاورزی و دامداری است.
  • زعفران، گندم و جو از جمله محصولات کشاورزی این روستا هستند.
  • دامداری نیز به صورت سنتی و صنعتی در این روستا انجام می شود.

گردشگری:

  • روستای پشته به دلیل جاذبه های تاریخی و طبیعی، از جمله مقاصد گردشگری محبوب در خراسان رضوی است.
  • هرساله گردشگران زیادی از این روستای زیبا دیدن می کنند.
  • در 50 کیلومتری غرب تایباد، در مسیر تایباد به خواف واقع شده است.
  • روستای پشته کوهستانی است و خانه های مردم بر روی دامنه کوه ساخته شده است.
  • دستکندها فضاهایی حفر شده در زیر خانه های  قدیمی هستند که به عنوان اتاق های پناهگاه ساکنین با سیستم های دفاعی  کارآمد استفاده می شده اند.
  • این فضاهای ساده در طبقات مختلف با قابلیت های متفاوت کنده کاری شده اند.
  • در سقف آنها نقاطی برای ذخیره مواد غذایی حفر شده است.
  • قدمت دستکندها حداقل به دوره صفویه می رسد.

پایاب درجه:

  • از دیگر آثار تاریخی و عام المنفعه روستای پشته است.
  • در بافت تاریخی روستا واقع شده است.
  • در دوره پهلوی اول ساخته شده است.
  • دارای دو ورودی با رشته پلکان 11 و 13 پله ای است.
  • مساحت آن حدود 52 متر مربع است.
  • ارتفاع داخلی آن از کف تا زیر پوشش گهواره ای 276 سانتی متر است.
  • آب قنات به ترتیب وارد سه حوضچه (پایاب) مستطیل شکل می شود و در نهایت از طریق حوضچه سوم خارج می شود.