زیگورات دوراونتاش (آشوری: Dūr Untaš؛ ایلامی: Āl Untaš dNapiriša) که بیشتر با نام چُغازَنبیل شناخته میشود، نیایشگاهی باستانی است که حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد در تمدن ایلام ساخته شد. این زیگورات، بنای مرکزی محوطه باستانی بهجای مانده از مجموعهی ایلامی دوراونتاش است که نزدیک شوش در استان خوزستان قرار گرفته. چغازنبیل در سال ۱۹۷۹ میلادی به عنوان اولین اثر تاریخی از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت و معماری منحصر به فرد آن، در کنار زیگوراتهای کشف شده در میاندورود، برای باستانشناسان و علاقهمندان به تاریخ و میراث فرهنگی جهانی شناخته شده است.
محوطه تاریخی چغازنبیل شهری باستانی است که در قرن سیزده پیش از میلاد توسط پادشاه عیلامی ها بنا شد. این شهر از قسمت های مختلفی چون زیگورات، حصارها، دروازه ها، معابد، خانه های مسکونی، کاخ ها و سازه ی دفع آب تشکیل شده است و سه حصار بیرونی، میانی و درونی دارد. بخش مقدس شهر، زیگورات (کلمه ای اکدی که در بین النهرین و ایلام برای معابد چند طبقه ای استفاده می شده است)، نیایشگاهی باستانی است که بر روی تپه ای خاکی و در ساحل رودخانه ی دِز واقع شده است.
زیگورات چغازنبیل، نخستین ساختمان مذهبی ایران، در پنج طبقه و ارتفاع 52 متر ساخته شده بود که اکنون تنها دو طبقه و نیم با ارتفاع 25 متر از آن باقی مانده است. طبقه ی پنجم مرتفع ترین طبقه محسوب می شد و تنها کاهن ها و خانواده ی شاهی اجازه ی ورود به آن طبقه را داشتند، این طبقه جایگاه قراردادن خدای شهر شوش نیز به شمار می رفت. این بنا با خشت و آجر ساخته شد و هدیه ی مردم شهر به دو تن از خدایان بزرگ عیلامی بود. بر روی دیوارهای معبد آجرهایی به خط میخی دیده می شود که همگی دارای متنی یکسان و بیانگر نام پادشاه و هدف او از ساخت این معبد است. سده های متمادی این بنا در زیر خاک، به شکل زَنبیلی واژگون، مدفون بود که در زمان پهلوی دوم به دست رومن گیرشمن فرانسوی خاکبرداری شد.
دیدگاه خود را بنویسید