مجموعه فرهنگی تاریخی تخت سلیمان ناحیه ای است که در ادوار مختلف محل سکونت اقوامی نظیر مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده است. تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و مهم ترین عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به شمار می رفت و به روایتی زادگاه زرتشت پیامبر بوده است. 

منطقه ی تخت سلیمان بر بقایای مجموعه ی تاریخی آتشکده ی آذرگُشنَسب که در درون حصاری بیضی شکل قرار دارد واقع شده است. پیرامون این آتشکده دریاچه ای سحرانگیز و همیشه جوشان به عمق 112 متر قرار دارد که درجه حرارت آب آن در تابستان و زمستان یکسان و در حدود 21 درجه است. 

در وسط این مجموعه 38 برج و بارو و دو دروازه ی بزرگ وجود دارد که بر روی صفحه های سنگی و طبیعی که از رسوبات آب دریاچه به وجود آمده است قرار گرفته اند. در پیرامون این مجموعه ی باستانی پدیده هایی طبیعی مانند کوه میان تهی کله قندی شکل (کوه زندان سلیمان)، چشمه های آب گرم، دیواره ی سنگی ناشی از رسوبات آب دریاچه، رودخانه ها، چمن متحرک، دریاچه های مختلف، معادن گوناگون، مناظر زیبای کوهستانی قلاع (قلعه ی بلقیس) و آثاری چون برج های دیده بانی، بقایای معابد (معبد آناهیتا)، تالارها، آثار مربوط به هزاره ی اول ق.م، معادن استخراج سنگ قدیمی و غیره وجود دارد.

 به کارگیری سنگ های تراشدار و آجرهای بزرگ در ساخت این بنای تاریخی جلوه ی زیبا و خاصی به این مکان تاریخی بخشیده است.