تاریخی
مقبره ملا حسن کاشی: گنبدی فیروزه‌ای در دل تاریخ
/post-808ملا حسن کاشی، شاعر نامدار دوران ایلخانی، در مقبره‌ای باشکوه در دو کیلومتری جنوب گنبد سلطانیه آرامیده است. این بنا که به گنبد سه پوسته شهرت دارد، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری عصر صفوی است. پلان هشت ضلعی مقبره، در نمای داخلی به فضایی چلیپایی تبدیل می‌شود. تزئینات خط معقلی فیروزه‌ای بر گلوگاه گنبد و نمای خارجی بنا، جلوه‌ای خیره‌کننده به آن بخشیده است.
کاروانسرای تاج آباد: یادگاری از دوران صفوی در قلب ایران
/post-807در دل روستای تاج آباد (رسول آباد سفلی)، در ۲۵ کیلومتری شمال غرب همدان، کاروانسرای باشکوهی از دوران صفویه خودنمایی می‌کند. این بنای تاریخی که در کنار جاده همدان به کرمانشاه قرار گرفته، یکی از مهم‌ترین کاروانسراهای استان به حساب می‌آید.
آرامگاه قیدار نبی (ع) در قیدار (خدابنده)
/post-805آرامگاه قیدار نبی (ع) یکی از بقعه‌های معتبر استان زنجان است که در جنوب غربی شهرستان قیدار (خدابنده) و در دامنه ارتفاعات با همین نام قرار دارد. این بنا متعلق به قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم (ع) از پیامبران الهی است. بنای آرامگاه به طور کلی دارای پلان مربع مستطیل است. طول آن 14.5 متر و عرض آن 8.3 متر است و از سه بخش تشکیل شده است:
حمام تاریخی حاج داداش: نماد قدمت تاریخ در زنجان
/post-804حمام حاج داداش، یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهر زنجان، تنها حمام ستون سنگی این شهر است که گنبد اصلی آن بر روی چهار ستون سنگی قرار گرفته است. ورودی بنا در ضلع شمالی از درب چوبی دو لنگه به ضخامت تقریباً سه سانتی‌متر است که چوب آن از درختان جنگلی تهیه شده است. گل‌میخ‌های آهنی نیز بر روی درب تزئینات زیبایی به وجود آورده‌اند.
معبد داش کسن: نشانی از تاریخ ایلخانی در زنجان
/post-803معبد داش کسن در دوره ایلخانی و اوایل قرن هشتم هجری به عنوان یک معبد بودایی در حال ساخت بود. اما به دلیل استفاده از سنگ‌های تراشیده آن برای ساخت گنبد و ارگ سلطانیه، نیمه‌کاره رها شد. وجه تسمیه روستای ویر در نزدیکی معبد، نشان‌دهنده کاربری مذهبی بودایی این محل (ویارا یا ویهارا به معنی محل عبادت بوداییان) است. برخی از تاریخدانان دلیل عدم تکمیل این معبد را گرایش قوم مغول به دین اسلام می‌دانند. با این وجود، معبد داش کسن به دلیل قدمت تاریخی، کنده‌کاری‌های زیبا و نمادهای منحصر به فرد، به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم در منطقه سلطانیه شناخته می‌شود.
مسجد و مدرسه چهل ستون زنجان: زمردی در قلب بازار
/post-802مسجد چهلستون زنجان که در ضلع جنوبی بازار بالا و در نزدیکی مسجد جامع قرار دارد، در دوره قاجار و به دستور فتحعلی شاه قاجار در سال 1248 هجری قمری ساخته شده است. این مسجد به دلیل وجود چهل ستون در شبستان اصلی خود به مسجد چهلستون معروف شده است. معمار مسجد چهلستون، استاد اسماعیل بنای زنجانی، از معماران معروف دوره قاجار بوده است. این مسجد دارای صحن، شبستان، ایوان، گنبد، مناره و تزئینات کاشی‌کاری و گچ‌کاری زیبایی است. مسجد چهلستون زنجان در طول تاریخ، علاوه بر کاربری مذهبی، به عنوان محل تحصیل طلاب علوم دینی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این مسجد هم‌اکنون به عنوان یکی از مکان‌های مذهبی و فرهنگی شهر زنجان، مورد توجه مردم و گردشگران است.
کارخانه کبریت سازی زنجان: یادگاری از دوره پهلوی
/post-801کارخانه کبریت توکلی در سال 1297 توسط حاج تقی توکلی در تبریز تاسیس شد. این کارخانه اولین کارخانه تولید کبریت در ایران بود و نقش مهمی در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی تبریز داشت. کارخانه توکلی در طول سال‌ها با فراز و نشیب‌های بسیاری روبرو بود، از جمله مصادره در سال 1357 و بازپس‌گیری در سال 1372. این کارخانه در حال حاضر نیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین برندهای کبریت در ایران به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
بازاری کهن در قلب شهر خوی
/post-800بازار تاریخی خوی که در مرکز شهر خوی واقع شده است، از جمله بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود. قدمت این بازار به دوره صفویان باز می‌گردد و در طول تاریخ، شاهد رویدادهای مهمی بوده است. با وجود اینکه کتیبه‌ای از شاه طهماسب در بازار کشف شده که قدمت آن را به دوره صفوی نسبت می‌دهد، احتمال می‌رود که بنای اولیه آن حتی قدیمی‌تر از این تاریخ باشد. این بازار در دوره‌های افشاریه، زندیه و قاجاریه نیز مورد مرمت، بازسازی و توسعه قرار گرفته و بخش‌های زیادی از آن به دستور عباس میرزای قاجار ساخته شده است.
گوردخمه دَلیک داش: آرامگاهی باستانی در دل صخره
/post-799
گوردخمه دلیک داش در 6 کیلومتری جنوب غرب شهر سیه چشمه و در روستای دلیک داش واقع شده است. این گوردخمه در دل صخره‌ای آهکی به صورت دست‌کند ساخته شده و قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد و به دوران مادها باز می‌گردد. با توجه به نوع معماری و نقوش برجسته موجود در گوردخمه، می‌توان تاریخ ساخت آن را به دوران مادها (حدود 700 تا 550 قبل از میلاد) نسبت داد. این گوردخمه در دوره‌های بعد نیز مورد استفاده قرار گرفته و در آن تدفین‌هایی صورت گرفته است.