پس از استقلال تاجيكستان يك گروه شبه‌نظامی در اين كشور وجود داشت كه در سال 1993 وزير دفاع وقت، الكساندر شيشليانكف[1] كوشش كرد آن را تبديل به يك نيروی مسلح كند. پس از انحلال فرماندهی مشترك كشورهای هم‌سود در سال 1993 لشكر زرهی 201 تحت فرماندهی روسيه در‌آمد. قبلاً قرار بود تاجيكستان و كشورهای هم‌سود در اين فرماندهی شريك باشند.[2]
مراسم رژه نيروهای نظامی (حربی) در روز استقلال - شهريور 1390
بنا بود اين نيرو تا سال 1999 تاجيكستان را تخليه كند و سلاح‌هايش را به ارتش تاجيكستان تحويل دهد امّا اين كار انجام نشد. اين لشكر دارای 8500 نفر نيرو، 200 تانك، 420 دستگاه خودروی زرهی جنگی، 200 توپ و خمپاره انداز بود كه همه از رده خارج محسوب می‌شود. بنابر توافق‌نامه‌های كه بين رهبران كشورهای هم‌سود در سال 1993 امضا شد و در سال 1994 تجديد گرديد روسيه، قزاقستان، ازبكستان، قرقيزستان و تاجيكستان، مسئوليّت مشترك محافظت از مرزها را به عهده گرفتند و به دنبال آن چند گردان ازبك و قرقيز در مرز مستقر شدند. البته تعداد آنها بسيار كم است و سلطه با ارتش روسيه است. در عين حال گارد مرزبانی تاجيكستان نيز توسط افسران روسی در مراكز نظامی روسيه در دوره‌های كوتاه مدّت آموزش می‌بينند. وزير دفاع تاجيكستان پس از انتخابات مجلس فردی تاجيك است.
در اكتبر سال 2004 روسيه رسماً يك پايگاه نظامی در دوشنبه تأسيس كرد كه در آن چند هزار از سربازان روسی مستقر هستند. روسيه همچنين يك پايگاه كنترل فضايی را كه قبلاً متعلق به آن كشور بود از تاجيكستان پس گرفت. بسياری از كارشناسان اين اقدام را واكنش روسيه در برابر گسترش حضور و نفوذ ايالات متحد آمريكا در آسيای مركزی می‌دانند.
نيروهای مسلح تاجيكستان از بخش‌هاي زير تشكيل شده است:
نيروی نظامی خود تاجيكستان كه شامل: ارتش، نيروی هوايی، نيروی دفاع هوايی، گارد رياست جمهوری و نيروهای امنيتی است. (نيروهای داخلی و مرزی) نيروهای روسيه كه عمدتاً لشكر زرهی 201 آن كشور است. خدمت سربازی در تاجيكستان اجباری است و جوانانی كه به سن هجده سالگی می‌رسند بايد در ارتش خدمت كنند. مدّت خدمت وظيفه دو سال است. طبق برآورد سال 2005 تعداد مردان15 تا 49 سال موجود برای خدمت سربازی يك ميليون و 556 هزار نفر و تعداد زنان يك ميليون و 568 هزار نفر است. بنابر همين برآورد تاجيكستان 9,3 درصد توليد ناخالص داخلی خود را صرف ارتش می‌كند.
[1].Alexander Shyshlyancov
[2] كتاب سبز تاجيكستان – مركز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
منبع: دیار تاجیکانن/ گردآورنده: جواد عابد خراسانی
دیدگاه خود را بنویسید