گردشگری تاریخی فرهنگی

کاروانسرای مرنجاب جهت رفاه حال مسافران جاده­ی ابریشم و به­دستور شاه ­عباس اول در قرن ۱۷ میلادی ساخته شد. مرنجاب از دهات کویری شهرستان آران و بیدگل واقع در استان اصفهان است و در ۵۰ کیلومتری این شهرستان  قرار دارد. این کاروانسرا نشان می­دهد کویر در قرن­ها پیش خیلی بیشتر از امروز مورد توجه بوده است. جاده­ی آران و بیدگل به مرنجاب و دستکن یکی از راههای ارتباطی بوده که اصفهان را به شهرهای کاشان، یزد، مشهد و تهران متصل می­کرد. در زمان صفویان مسیر اصفهان به مشهد که در آن زمان پایتخت ایران به­شمار می­رفت از اهمیت خاصی برخوردار بود. در­حقیقت مسیر مرنجاب، اصفهان را به مشهد متصل می­ساخت.

در پانصد متري جنوب غربي سلطانيه، بر سر راه سلطانيه – خدابنده اثر معروف بقعه چلبي اوغلي قرار گرفته است .مدرسه و خانقاه چلپي اوغلي كه از بناهاي دوران ايلخانان مي‌باشد منصوب به نوه مولاناست. در اين مدرسه علاوه بر آموزش شاگردان مقيم در مراحل مختلف سلوك كه يادآور سطوح تحصيلي فعلي است به كارهاي عام‌المنفعه نيز پرداخته مي‌شده است. بناي آرامگاهي اصلي در ضلع جنوبي مجموعه واقع شده و ارتفاعي معادل 16 متر دارد.  اين بنا از نوع مقابر برجی شکل قرون میانی اسلامی است و قابل مقایسه با مقبره امام زاده جعفر اصفهان می باشد .

یکی از جاذبه‌های تاریخی استان البرز کاخ سلیمانیه کرج است. مجموعه‌ای که از دوران قاجار به یادگار مانده و با شمارۀ 370 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کاخ سلیمانیه کرج در سال 1227 بنا شده است. روایت‌های مختلفی در رابطه با علت ساخت این بنا و وجه تسمیۀ آن وجود دارد که در نوع خود جالب و شنیدنی است. برخی از اسناد و نوشته‌های تاریخی حاکی از آن است که فتحعلی‌شاه قاجار به مناسبت تولد 34مین پسرش که سلیمان میرزا نام داشت این کاخ را به‎عنوان اقامتگاه تابستانی خویش برپا کرد و نام نوزاد را بر این کاخ نهاد تا از وی به یادگار بماند.

اين بقعه در قريه شيخانور يا شيخانه ­بر، در 3 كيلومتري شرق لاهيجان در دامنه كوه و در ميان مزراع سرسبز چاي واقع شده است و مدفن شيخ زاهد (تاج ­الدين ابراهيم گيلاني) از معارف و دراويش بزرگ و از اساتيد شيخ صفي ­الدين اردبيلي است. شيخ زاهد در سال 711 هجري قمري فوت نمود. بعدها به سال 892 هجري قمري سلطان حيدر صفوي به سبب خوابي كه ديده بود با معماران  نجاراني كه از شهر شيروان، با كشتي به گيلان منتقل شده بودند، اين بنا را ساخت و جسد شيخ را به آنجا منتقل كرد.

موزه‌ی مردم‌شناسی ابرکوه در سال 1385 توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افتتاح شد. اشیاء موزه نیز هم به صورت دولتی  و هم با همیاری مردم به صورت اهدا در اختیار موزه قرار گرفته است.

یزد شهری در دل کویر و نگین آن است. به شهر بادگیرها و دوچرخه‏ها نیز معروف است. چند سالی است ثبت جهانی شده و گسترده‎ترین بافت قدیمی و تاریخی را در خود دارد که با نام محله فهادان شناخته می‌شود. محله‎ای با سنگفرش‏ها و دیوارهای کاهگلی، با ساباط‎هایی که سایه‏سار رهگذران است و کوچه‏های تنگ‌آشتی‎کنان که قدم زدن در آن، حال خوبی را نصیب‎تان می‏کند.

طبق اسناد برجای‌مانده از کتب تاریخی و نقل‌قول‌های پیشینیان یزد، به نظر می‌رسد که این اثر تاریخی خانه لاری ها متعلق به یکی از تجار برجسته‌ی شهر یزد حاج محمدابراهیم لاری است که حدود ۱۵۰ سال پیش و در اواسط حکومت قاجاریه احداث شده است.

عصارخانه  شاهی کارخانه قدیمی روغن‌گیری بوده و از عصر صفویه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مشغول به کار بوده و از سال 92 به عنوان موزه افتتاح شده است. عصارخانه شاهی یک عصارخانه تاریخی در شهر اصفهان است که در سال ۱۰۲۱ هجری قمری همزمان با احداث بازار بزرگ قیصریه و مدرسه ملا عبدالله به دستور شاه عباس اول ساخته شده است.

قلعه‌ها و کهن‌دژها غالبا هسته اصلی تشکیل شهرها هستندکه پایگاه درباریان، پادشاهان، مغان و نظامیان بوده است. نارین‌قلعه که در میان اهالی میبد به نارنج قلعه نیز معروف است از این قاعده مستثنی نیست. قلعه‌ای سترگ بر بالای تپه‌ای که بر دشت‌های اطراف احاطه کاملی داشت.

زواره از شهر های قدیمی استان اصفهان است که قدمت آن به قبل از اسلام باز می­گردد و مسجد جامع  (جمعه) آن یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شهر محسوب می­شود.