ازبکستان با نام رسمی جمهوری ازبکستان (به ازبکی: Oʻzbekiston Respublikasi، Ўзбекистон Республикаси) کشوری محصور در خشکی واقع در آسیای میانه است. زبان مردم ازبکستان فارسی تاجیکی و بیشتر ازبکی است و زبان ازبکی از خانوادهٔ زبانهای ترکی میباشد. این کشور از شمال و باختر با قزاقستان، از خاور با تاجیکستان و قرقیزستان و از جنوب با افغانستان و ترکمنستان دارای مرز مشترک است. مساحت این کشور ۴۴۸٬۹۷۸ کیلومتر مربع است و بر این اساس پنجاه و ششمین کشور از نظر وسعت در جهان میباشد و جمعیت آن نزدیک به ۳۳٫۴ میلیون تَن برآورد میشود. ازبکستان پرجمعیتترین کشور در میان کشورهای آسیای میانه است. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور تاشکَند است. زبان رسمی این کشور ازبکی است و با خط لاتین و خط سیریلیک نوشته میشود. واحد پول این کشور سوم ازبکستان نام دارد. مسلمانان ۸۰ درصد از جمعیت ازبکستان را تشکیل میدهند. ۵ درصد از جمعیت این کشور نیز پیرو کلیسای ارتدکس روسی میباشند. ۱۵ درصد نیز پیرو دیگر ادیان یا بیدین هستند. نظام حکومتی این کشور سکولار است. زبان روسی همچنان در این کشور پرکاربرد بوده و رایجترین زبان آموزشی در مدارس این کشور است. در برخی مناطق جنوبی این کشور که اغلب اقوام تاجیک در آنجا زندگی میکنند نیز زبان فارسی رایج است.
تئاتر بزرگ دولتی آکادمیک ازبکستان به نام علیشیر نوایی در ژوئن 1939 تاسیس شد. این یکی از تئاترهای اپرا و باله پیشرو در ازبکستان است. این تئاتر دارای تاریخ غنی پر از رویدادهای مهم است. اولین نمایش اپرای مردمی بوران که در سال 1939 روی صحنه رفت، در میان تماشاگران و منتقدان با موفقیت همراه بود. پس از آن اپراهای دیگری مانند "یوجین اونگین"، "گلسارا" و باله - "کوپلیا"، "خشخاش سرخ"، "دن کیشوت"، "رقصنده باله" و... در اینجا به روی صحنه رفتند.
آنچه باعث میشود سفر جاده ابریشم یک سفر بینظیر، خاص و منحصر به فرد شود، تعداد بالای آثار باستانی، تاریخی و فرهنگی آن است که در این سفر دیده میشود. در سفر گروهی و فرهنگی جاده ابریشم بیش از 100 اثر باشکوه از نزدیک بازدید میشود. این لیست تعدادی از مکانهایی است که در سفر جاده ابریشم با هم خواهیم دید.
آنچه باعث میشود سفر جاده ابریشم یک سفر بینظیر، خاص و منحصر به فرد شود، تعداد بالای آثار باستانی، تاریخی و فرهنگی آن است که در این سفر دیده میشود. در سفر گروهی و فرهنگی جاده ابریشم بیش از 100 اثر باشکوه از نزدیک بازدید میشود. این لیست تعدادی از مکانهایی است که در سفر جاده ابریشم با هم خواهیم دید.
اگر بخواهیم ردپایی از ایران که در ازبکستان باقی ماندهاست را نام ببریم، بیشک باید به میدان ریگستان اشاره کنیم. میدان ریگستان قلب شهر سمرقند و از باشکوهترین جاهای دیدنی ازبکستان است. معماری ایرانی منحصربهفرد ساختمانهای اطراف این میدان، بعدها در بناهای مشهوری مثل تاج محل هندوستان، مسجد سنپترزبورگ روسیه و میدان نقش جهان اصفهان نیز استفاده شد. سمرقند در قرنهای گذشته از مهمترین شهرهای شرق دنیا و بسیار پرهیاهو بوده و میدان ریگستان هم از این قاعده مستثنی نبوده و همیشه مکانی برای تجمع مردم برای خرید، برگزاری جشنهای عمومی بودهاست. یکی از مهمترین دلایلی که سمرقند در سال ۲۰۰۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛ وجود این میدان و مدرسههای بینظیر اطرافش است. هر کدام از سه مدرسه معروف الغبیگ، شیردار و طلاکاری معماری خاص و بیهمتای خودش را دارد و ورودی هر سه آنها به سمت میدان ریگستان است.
این کاخ که به معنی خانه سنگی است شامل مجللترین دکوراسیون داخلی خیوه از جمله کاشی و سرامیک، سنگ و چوب تراشیده شده است. این بنا که توسط الله قلی خان بین سالهای 1832 و 1841 ساخته شد، دارای بناهای متعدد و فضای سنتی می باشد و درون شهر قدیمی واقع شده. البته بعدها مجموعه جدید آن نیز در نزدیکی همین محوطه ساخته شد. گفته میشود که حولی سنگی بیش از 150 اتاق در 9 حیاط دارد و سقفهای بلندی دارد که برای گرفتن هر نسیمی طراحی شدهاند.
شهر خیوه مرکز خوارزم از شهرهای تاریخی در منطقه فرهنگی تمدن ایران است. آوازه خوارزم که پیشینه آن به سده شش میلادی میرسد را هر ایرانی شنیده است، شهری که پر است از گنجینههای میراث فرهنگی، معماری و حتی ادبیات ایران. قدیمیترین بنای این شهر مسجد جامع خیوه است که ساختش به قرن ده تا دوازده میلادی باز میگردد و امروزه از آن به عنوان یکی از دیدنیهای ازبکستان به شمار میرود. این مسجد که بین آتا دروازه و پهلوان دروازه قرار گرفته به شکل سالنی مستطیلی شکل ساخته شده است و سقفهایش همگی توسط 213 ستون چوبی نگه داشته میشوند.
مجموعه اسلام خواجه، متشکل از کوچکترین مدرسه و بلندترین مناره خیوه، شکلی به منارههای باستانی قرن XI و XII دارد و در قسمت جنوب شرقی ایچان قلعه واقع شده است. سازندگان میخواستند چنین طرحی از مناره کلان بخارا پیشی بگیرد و از قدیمیترین سنت مناره سازی به شکل برجهای باریک استفاده کنند. ارتفاع بلندترین مناره خیوه (با احتساب پایه) 57 متر است. این مجموعه در سالهای 1908-1910 به دستور اسلام خوجه، وزیر ارشد خانات خیوان در زمان محمد رخیم خان دوم (1863-1910) و پسرش اصفهانیارخان (1910-1920) ساخته شد.
کلته منار خیوه، در کنار سر در مدرسه شیردار سمرقند و یا گنبد شیاردار مقبره تیمور در ردیف اول نمادهای تبلیغات گردشگری ازبکستان قرار دارد و عکس آن اکثرا زیور جلد کتابهای راهنمای گردشگران میباشد.
شهر تاریخی و باستانی خیوه در استان خوارزم ازبکستان در سمت چپ ساحل آمودریا (رودخانه جیحون ) بر اساس مطالعات باستان شناسی اواخر قرن یکم قبل از میلاد ایجاد شده است. خیوه برگرفته از نام چاه آب قدیمی "حیوک Heyvak" یعنی "صدای رضامندی" است که در زمانهای قدیم جاده ارتباطی تجاری غرب به شرق از این شهر عبور می کرد. اوایل قرن چهارم میلادی خیوه و خوارزم در ترکیب دولت ساسانیها جزو سرزمین ایران بود که در سال 812 میلادی به تصرف عربها درآمد.
کهنترین بنای معماری باقی مانده از خیوه، مقبره شیخ سید علاء الدین است که قدمت آن به اوایل قرن چهاردهم باز میگردد. این بنا توسط شاگرد و مریدان شیخ سید علاء الدین، عارف معروف سلسله نقشبندی، امیر کولیال، ساخته شده است. در اصل مقبره شامل یک ساختمان با یک درگاه کوچک در دیوار جنوبی بود. مقبره با یک گنبد به شکل بادبان تخت مثلثی شکل بود. سپس زیارتخانه (محل نماز) با سردر و ورودی (فعلاً فعال) در قرن هجدهم در بال غربی به این مقبره متصل شد. ورودی اولیه بقعه خارج شده و دهانه طاق در دیوار غربی آن در کنار زیارتخانه چیده شده است. طاقچههای به همین شکل دیوارهای دیگر زیارتخانه را عمیقتر کرد.
بیش از 20 سال است که سفرهایی با عنوان "سفرهای گروهی جاده ابریشم" از مبدا ایران برگزار میکنیم. سفرهایی به مقصد کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، برای بازدید از شهرهای تاریخی سمرقند، بخارا و خیوه.