گردشگری تاریخی فرهنگی

رصدخانه مراغه از بزرگ‌ ترین و مشهورترین رصدخانه های اسلامی در جهان با ابزارآلات رصدی عظیم با دقت بالا در دوره قبل از اختراع تلسکوپ بوده است. این بنا به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف، ریاضیدان و منجم بزرگ دوره ایلخانی و به فرمان هولاکوخان بر روی تپه‌ ای در غرب مراغه پایه ریزی شد. زیج معروف ایلخانی (زیج به معنی تعیین موقعیت و چگونگی حرکات ستارگان)  نیز در این مکان فراهم شد.

بناي رختشويخانه عام‌المنفعه و متعلق به دوره پهلوي است كه در سال 1307 به همت شهردار وقت زنجان علي‌اكبر توفيقي به منظور رفاه حال بانوان در بافت قديم و تاريخي شهر و در محله‌اي موسوم به باباجمال چوققوري (گودال باباجمال) احداث گرديده است. دليل انتخاب اين محل پايين بودن ارتفاع آن به منظور جمع‌آوري هرزآبها و استفاده مؤثر از آب قنات قلعه‌چي بوده است. اين بنا مختص بانوان بوده كه براي شست‌وشو استفاده مي‌شده و آقايان در زمان داير بودن مجموعه به هيچ وجه حق ورود به آن را نداشتند. استفاده از خدمات اين مجموعه براي عموم رايگان بوده است.

این خانه با 140 سال قدمت يكی از زيباترين خانه‌های به يادگار مانده از معماري دوران قاجار در شهركرد است. بخش مهم اين خانه، كه تالار يا اتاق آيينه ناميده می ‌شود، در واقع اتاق شاهنشينی به شكل چليپايی است كه در معماری مسكونی قاجاری بسيار ديده می ‌شود. اتاق آيينه بخشی از عمارتی بزرگ متعلق به خانواده محموديه است كه دارای فضاهايی بزرگ، باربند، ميان‌ سرا، اندرونی، حياط خلوت، انبارها و اتاق‌هایی با تزیینات آینه است.

چَک چَک یکی از زیارتگاه های مهم و شناخته شده ی زرتشتیان است که در دل کوه واقع شده است. هرساله از روز ۲۴ خرداد، به مدت چهار روز، زرتشتیان بسیاری در این مکان گرد هم آمده و به نیایش می پردازند. جشن مهرگان نیز هر سال در این زیارتگاه برگزار می شود. بنا به روایات، این مکان محل پناه آوردن نیک بانو دختر یزدگرد (پادشاه ساسانی) از دست مسلمانان بوده است. معماری ساختمان های این محوطه در هماهنگی کامل با توپوگرافی منطقه هستند و ساختمان ها بر روی یک شیب به صورت پلکانی در تقریباً پنج طبقه ی نامنظم قرار گرفته اند، به طوری که بام طبقه ی اول حیات طبقه ی دوم است و آتشکده در درون غاری در بالاترین نقطه ی زیر کوه واقع شده است. برای ورود به زیارتگاه آداب خاصی باید رعایت شود. درِ ورودیِ آتشکده فلزی با رویه ی طلایی با نقش هخامنشی است.

تاریخانه (به معنای خدایخانه، خانه ی خدا) از آثار باستانی دامغان، پیش از تسلط اعراب بر ایران، در ابتدا آتشکده و بعدها به مسجد تبدیل و در طی قرون بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. مسجد تاریخانه ی دامغان  جزء کهن ترین و نخستین مساجد ایران است که در آن مناره ساخته شده است. ساختمان بنای مجدد آن مربوط به قرن دوم هجری و اسلوب آن نیز به سبک بناهای دوره ی ساسانیان است. نقشه ی ساختمان بر پایه شبستان ستون دار و طرح اصلی آن بر محور صحن مرکزی است؛ صحن بزرگ تقریباً چهارگوشی که در گرداگرد آن 22 رواق  با طاق ضربی روی ستون های مدور به آن باز می شود.

اگر از کسانی هستید که قصد رفتن به یزد را دارید، این نکته را به خاطر بسپارید که گرچه یزد، دیدنی های ناتمام بسیار زیادی دارد که شاید برای دیدن همه آنها مجبور باشید چند بار دیگر به این شهر سفر کنید، اما بازدید از جاذبه‌هایی که در خارج از محدوده جغرافیایی شهر قرار دارند را نباید فراموش نکنید.

بی­ گمان شهر یزد گنجینه ارزشمند و تمام ناشدنی معماری در ایران است. ثبت شهر یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و یکی از نخستین شهرهای خشتی جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو، نشان­ دهنده این موضوع است که بافت شهری قسمت قدیمی شهر یزد تا چه حد دارای ارزش‌­های فراوان معماری و زیبایی شناختی است.

تابستان که از راه برسد، مسافران زیادی برای تفریح در میان جنگل‌های انبوه، ییلاق‌های تماشایی و ساحل ماسه‌ای دریا راهی رامسر در استان مازندران می‌شوند. یکی از دیدنی‌های رامسر که دیدنش را نباید از دست داد، کاخ مَرمَر یا کاخ سلطنتی است که آن را در بهترین جای شهر می‌توانید پیدا کنید.

جلفای اصفهان محل برخورد آرای مختلف و جلوه‌های بی نظیری از فرهنگ‌ و هنر است. نمونه‌های این تضارب آرا را می‌توانید در خانه‌های تلفیقی از هنر ایرانی‌اسلامی و ارمنی بیابید که در دوران مهاجرت مسیحیانِ کوچ داده شده از جلفای آذربایجان به اصفهان در این منطقه ساخته شده است. جلفای اصفهان در دوران شاه عباس اول و به دستور او شکل یافت. محله‌ای دارای اکثر المان‌های مشابه سایر محله‌های شهر اصفهان؛ میدان اصلی، چهارسو، مادی و خانه‌هایی به ظاهر شبیه خانه‌های اصفهان است. خانه سوکیاس یکی از خانه‌های به جا مانده از دوران صفوی است که به نام آخرین مالک او معروف است. این بنا به لحاظ کلیت، ترکیب و ظاهر معماری مشابه دیگر بناهای زمان خود و همگام با بافت شهری است و به لحاظ کاربردی تابع فرهنگ و آداب و رسوم مسیحی آن زمان است. گرچه این بنا برای سکونت ارامنه ساخته شده اما شیوه معماری عصر صفوی اصفهان درآن رعایت شده است.

اگر می‌خواهید آرشیو کاملی از فرش ایران ببینید، باید سری به بازار فرش اصفهان بزنید. این بازار از ملحقات میدان نقش جهان است که  دوره‌های اوج و فرود متفاوتی را از سر گدرانده است؛ در دوره‌ای که در اوج بوده و همزمان با رونق بازار فرش، محدوده این بازار به بازارهای دیگر نیز گسترش می‌یافته. اما از آنجا که چرخ روزگار همیشه در گردش است، در زمان رکود بازار فرش به سمت مرکز خود، بازارچه‌نو و بازار امین عقب نشینی کرده. جالب است بدانید که در دوران رونق تجارت فرش، دکان‌ها و تجارت‌خانه‌های بازار قیصریه نیز به این صنف اختصاص یافته می‌شد.