مجله گردشگری

بنای ارگ بم، بزرگ ترین مجموعه خشتی جهان، یک دژ بزرگ است که در قلب آن ارگ قلعه واقع شده است، اما به دلیل ظاهر باشکوه این ارگ، که مرتفع ترین قسمت مجموعه به شمار می آید، کل بنای دژ را ارگ بم می نامند.

کاخ گلستان  یکی از منحصر به فردترین مجموعه های تار یخی ایران است که بناهای موجود در آن در دوران مختلف با کاربری های متفاوت ساخته شده است. نام این کاخ برگرفته از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی است. ساخت این مجموعه از دوران صفویه آغاز شد.

مجموعه ی پاسارگاد محوطه ای باستانی و گستره ای عظیم از سازه های برجای مانده از دوران اولیه ی پایتخت هخامنشیان (سده ی ششم قبل از میلاد) در ایران است که  در دشت رودخانه ی پُلوار واقع شده است. این مجموعه به دستور کوروش کبیر ساخته شد.

شهر سوخته، یکی از شگفتی‌های دنیای باستان، نمونه ای منحصر به فرد از نخستین، بزرگ ترین و پیشرفته ترین استقرار شهرنشینی در نیمه ی شرقی ایران است که در مسیر رودخانه ی هیرمند به دریاچه ی هامون بنا نهاده شده است. تمدن شهر سوخته، از محوطه های باستانی دوران مِفرغ، با بیش از پنج هزار سال قدمت مرکز فعالیت های علمی، صنعتی، اجتماعی، فرهنگی و هنری روزگار خود به شمار می رفت.

آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، عارف و شاعر بزرگ، بزرگ ترین، کامل ترین و برجسته ترین خانگاه است که با استفاده از معماری سنتی ایرانی (ایلخانی و تیموری) و با الهام از تصوف بنا شده است. این مجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، جد سلاطین صفوی، است که در سال ۷۳۵ هجری قمری به دست فرزند ایشان صدرالدین موسی ساخته شد. پس از شروع حکومت صفویه واحدهای مختلف دیگری نیز به این شاهکار هنری و معماری اضافه گردید.

مجموعه سازه های آبی شوشتر از کهن ترین شاهکارهای فنی و مهندسی در ایران و جهان و مربوط به دوران ساسانیان است که به صورت یک مجموعه ی صنعتی- اقتصادی در مجاورت بافت تاریخی شهر شوشتر بنا شده است. این سازه های آبی مجموعه ای به هم پیوسته از آسیاب ها، آبشارها، پل ها، بندها، کانال ها و تونل های عظیم هدایت آب و سیکا (محلی جهت استراحت و تفریح) است که برای بهره گیری بیشتر از نیروی آب، به عنوان محرک آسیاب های صنعتی، ساخته شده و در ارتباط با یکدیگر کار می کنند.

گنبد تاریخی سلطانیه، بزرگترین گنبد آجری جهان، به دستور سلطان محمد خدابنده (الجایتو) در سال 1302 تا 1312 میلادی در پایتخت ایلخانیان، شهر سلطانیه، ساخته شد. این آرامگاه شاهکار معماری ایرانی و اسلامی است که به شیوه ی معماری آذری ساخته شده است و نخستین بنایى است که تحول معمارى از دوران سلجوقى به معمارى دوران ایلخانى را به وضوح نشان مى‏ دهد. آجر عمده ترین مصالح بکار رفته در سازه ی این بنا است.

شهر باستانی شوش از مهم ترین و باشکوه ترین سکونتگاه های شناخته  شده در جهان با قدمتی حدود 4000 سال پیش از میلاد (بنا به نظریاتی 7000 سال پیش از میلاد) است. این محوطه ی تاریخی، به عنوان کهن ترین شهر جهان، روزگاری مرکز برخورد دو تمدن «میان رودان» و «عیلام» بوده است. زندگی شهرنشینی همچنان در این منطقه ادامه دارد. دراین شهر باستانی علاوه بر عیلامی ها (به معنای سرزمین خدایان)، اقوامی نظیر آشوری ها، هخامنشیان، سلوکیان، پارتیان، بابلی ها و ساسانیان حکمرانی داشته اند.

مجموعه ی بازار تاریخی تبریز، وسیع ترین مجموعه ی مسقف ایران و جهان، به عنوان یک بلوک شهری، مهم ترین و کامل ترین سازمان اجتماعی در بین بازارهای ایران به شمار می رود. این مجموعه شامل زیرمجموعه های مختلف تجاری، مذهبی، فرهنگی، بهداشتی، ورزشی و مسکونی است که خانه های تاجران نیز در اطراف آن قرار دارد. سبک معماری، طاق ها و گنبدهای بلند آن، تنوع وسیع سازه های آجری به هم پیوسته، آرایش مغازه ها، کثرت سراها و تیمچه ها و وجود انواع مشاغل این بازار را نمونه ای عالی از محیط تجاری و ارتباط آن با زندگی اسلامی و شرقی ساخته  است. نحوه ی نامگذاری عناصر بازار به گونه ای بوده است که گاه براساس حرفه ی بازرگانان و صنعتگران نام بانی و سازنده ی بازار یا آن راسته را بر آن می نهادند. این نامگذاری همچنین با توجه به موقعیت و محل بازار، بر حسب وطن یا مذهب بازرگانان و پیشه وران و گاهی نیز با توجه به اندازه یا شکل خاص آن مکان اعمال می شده است.

مجموعه فرهنگی تاریخی تخت سلیمان ناحیه ای است که در ادوار مختلف محل سکونت اقوامی نظیر مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده است. تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و مهم ترین عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به شمار می رفت و به روایتی زادگاه زرتشت پیامبر بوده است.