تاجیکستان
مقبره شيخ مصلح الدّين خجندي
/post-575مجتمع ساختمانی مذهبی بزرگی به نام مقبره شيخ مصلح‌الدّين در مركز تاريخی شهر خجند واقع شده و به نام مصلح‌الدّين خجندی كه شاعر و حاكم شهر بوده و در قرن دوازدهم می‌زيسته نامگذاری شده است. زندگی‌نامه وی به نام مناقب[1] حفظ و نگهداری شده است. بر طبق افسانه قومی شيخ مصلح‌الدّين فرد شگفت‌انگيز و مقدّسی بوده است. بعد از مرگش وی ابتدا در روستای اونجی به خاك سپرده شد كه در حومه خجند قرار دارد. مدّتی بعد پيروانش خاكستر شيخ را به مكانی كه هم اكنون مقبره اوست منتقل كردند و آرامگاه بزرگی بر روی قبرش ساختند.
شهر خجند مركز استان سغد
/post-574خجند دوّمين شهر بزرگ تاجيكستان می‌باشد، كه در شمال كشور واقع شده است، يكی از قديمی‌ترين شهرهای تاجيكستان كه حدود 2300 سال قبل در طول دوران الكساندر بزرگ تأسيس شد. طبق گفته تاريخ نويسان يونانی در سال 329 قبل از ميلاد مسيح، الكساندر بزرگ قلعه‌ای بر روی رودخانه تانايس يا ياكسارت (سيحون امروزی) بنا كرد، و با آن مرز طبيعی امپراطوری خود را مشخّص كرد. وی آن را به نام خود ناميد و آن را با جنگجويان يونانی و جمعيّت محلّی سكنی داد. البته اين قلعه در ابتدا يك شهر نبود. هر چند، بعدها به دليل موقعيت جغرافيايی و استراتژيكی آن جمعيّت آن زياد شده و تبديل به شهری بزرگ شد. در تاريخ اين شهر به نام الكساندر يا اسخاتا شناخته می‌شود.
مزار منسوب به شمس تبريزي (سبزپوش تبريزي) در تاجیکستان
/post-571در كنار رود زرافشان، در قسمت پايان دهِ ويشب، واقع در ولايت سغد تاجيكستان مزار مباركي وجود دارد كه مردم آن را منسوب به عارف نام‌آور و آفتاب عالم عرفان شمس‌الدّين تبريزي مي‌دانند. اين روستا حدوداً 200 كيلومتر تا شهر دوشنبه پايتخت تاجيكستان و 250 كيلومتر تا شهر سمرقند فاصله دارد. مردم روستاي ويشب و روستاهاي اطراف تمامي مراسم و سنّت‌هاي مذهبي خود را در اين مزار انجام مي‌دهند. علاوه بر اين از شهرهاي بزرگي همچون سمرقند و بخارا، پنجكنت، استروشن، خجند و مناطق ديگر مردمان زيادي به زيارت اين سلطان عارفان مي‌رسند و اعتقاد و اخلاص بي‌پاياني نسبت به ايشان دارند. مردم اين مزار را با نام مزار مولانا محمّد شمس‌الدّين محمّد‌ابن علي‌ابن ملك داد سبزپوش تبريزي مي‌شناسند.
باغ کشاورزی و گیاه شناسی پامیر
/post-570نزديك شهر خاروغ در 2320 متری از سطح دریا و بالای رودخانه، محلّ اتّصال دو رودخانه غُند و شاه‌دارا، مرتفع‌ترین نقطه سبز دنیا، باغ‌های کشاورزی پامیر قرار دارد. اين باغ در بين باغ‌های کشاورزی کشورهای مشترک‌المنافع از همه مرتفع‌تر می‌باشد. باغ‌ها در سال 1940م در یک منطقه کوهستانی سخت تأسيس شدند. آب و هوا خشک و به شدّت اقلیمی است. نوسانات بارندگی بین 200 تا 300 میلی‌متر و به شرایط جوّی و ارتفاع بستگی دارد. درجه دمای متوسط سالیانه در اینجا 8.7 درجه‌ی سانتیگراد است.
قلعه يمچون تاجیکستان
/post-569در پایان نخستین هزاره‌ی قبلا از میلاد مسیح ساخت قلعه‌های محکم به منظور جلوگيری از تهدید حملات نظامی همسایگان آغاز شد. نخستین قلعه در تاجيكستان يمچون بود. روستايی به همين نام نيز در نزديكی قلعه وجود دارد. عدّه‌ای قلعه يمچون را كافر قلعه نيز می‌نامند. قلعه يمچون در قرن 3 قبل از میلاد در کناره‌ی سمت راست رودخانهی پنج روی تپّه ماهورهای رشته کوه وَخَن[2] ساخته شده است. قلعه روی یک پرتگاه قرار دارد و دائماً با ریزابه‌های رودخانه‌های پنج، شسته می‌شود. مسيرهای زير قلعه بسيار شيب بوده و در تمام طول سال دست نیافتنی هستند. آنها در طراحی قلعه مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
درياچه ساریز تاجیکستان
/post-568در فوریه سال 1911 در مرکز پامير زلزله‌ای در مقیاس 9 ریشتر به وقوع پیوست و سبب یک رانش عظیم شد که رودخانه مرغاب را مسدود کرد. قسمت پهناوری از سراشیبی‌های موزكال فرو ریختند و به آرامی روستای اوسای در زير حجم عظيمی خاك مدفون شد. تقریباً 90 سکنه از روستا کشته شدند. احتمالاً آنها هرگز نفهمیده‌اند چه اتفاقی افتاده است. مسدود شدن رودخانه سبب ایجاد یک دریاچه شد. دریاچه شروع به انباشتن آب رودخانه کرد و یک سال بعد از زلزله به روستای سارز سرازیر شد. درياچه سارز درارتفاع 3000 متری واقع شده و تقریباً 55 کیلومتر طول و به طور متوسط بين 1.5 تا 3.5 کیلومتر عرض دارد. درياچه سارز با حداکثر عمق تقریبی 500 متر مساحتی نزديك به 80 کیلومتر را پوشش می‌دهد. دمای آب تقریباً 4 الی 6 درجه‌ی سانتیگراد است.
قلّه اسماعیل سامانی تاجیکستان (کمونیزم)
/post-567قلّه اسماعيل سامانی معروف‌ترین منطقه‌ی گردشگری و کوهنوردی در پامیر، بلندترین قلّه در همه‌ی کشورهای مشترک المنافع (CIS) است. اين قلّه تا پيش از اين با نام قلّه كمونيزم مشهور بود. ارتفاع اين قلّه مشهور از سطح دريا 7495متر می‌باشد. قلّه كمونيزم در سال 2000 به احترام پایه‌گذار سلسه‌ی بزرگ سامانيان در قرن 10 به اسماعیل سامانی، تغییر نام داده شد. قلّه در سال 1928م در طی تحقیق یک هیئت اعزامی از آلمان و شوروی کشف شد و تا مدّتی قلّه استالين نام داشت. در سال 1962م به قلّه كمونيزم تغییر نام داده شده و در سال 1933م برای نخستین بار یک گروه از هیئت تحقیقی تاجیک به بلندترین قلّه در اتّحادیه شوروی سابق، در یخچال طبیعی بيواچنی صعود کردند.
كوه لعل بدخشان در تاجیکستان
/post-566کوهستان افسانه‌ای لعل در سمت چپ درّه‌ای به همین نام در شمال سراشیبی‌های رشته کوه لعل و در سمت راست رودخانهی پنج و در بین راه بین خاروغ و ايشكاشيم واقع شده است. لازم است شما از جاده‌ی اصلی به سمت چپ بچرخید و از سربالايی‌های کوهستان به سمت روستای كوه لعل که 200 متر بالاتر از رودخانهی پنج واقع شده است، بالا بروید.[2] تقریباً 8 کیلومتری بعد از روستا و بعد از چندین پیچ در جاده به کوهستان لعل می‌رسید. كوهستان لعل به آسانی از بزرگراه قابل دیدن است و اگر شما به دقت نگاه کنید، می‌توانید مسیر‌های دالان‌های استخراج معدن را ببینید. راه‌هایی از جاده‌های قدیمی و مناطق خراب شده قابل رويت می‌باشند.
سنگ نگاره‌های تاجیکستان
/post-565سنگ‌نگاره‌ها يا نقّاشی‌های حک شده روی سنگ، دسته‌ی متفاوتی از آثار تاریخی را ارائه می‌دهند. منطقه‌ی پامیر با بیش از 50 مکان غنی‌ترین منطقه دارای نقّاشی‌های سنگی در تاجیکستان است. این نقّاشی‌ها را می‌توان در درّ‌ه‌های رودخانهی غُند، سدّ چرتوم، پنج، در نزدیکی نمتگوت، لنگر، پارشنو، شاه‌دارا، ياژولام، شمال روستای آق‌جلگه و در ورودي رودخانه برتنگ یافت. همچنين در امتداد ساحل رود زرافشان و شاخه‌های آن در سلسله جبال قوراما به مقدار زياد تصويرهای روی سنگ پيدا شده‌اند
درياچه ياشيكول و بلنكول تاجیکستان
/post-564اگر در بزرگراه پامیر جایی بین گذرگاه كايتزيك[2] (4271 متر) و علی‌چور رانندگی کنید، به تابلویی برمی‌خورید كه شما را از جاده اصلی خارج كرده و به دریاچه‌های زيبای بلنكول و ياشيكول راهنمایی می‌كند.[3] پیچ جاده ياشيكول در کیلومتر 145 بعد از مرغاب است. جاده فرعی بلنكول در حدود 18 کیلومتری جاده اصلی قرار دارد و از بلنكول تا دریاچه‌ی ياشيكول هم 15 کیلومتر دیگر باید راه پیمود. ياشيكول به معنی دریاچه سبز است. این دریاچه در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا قرار داشته و 19 کیلومتر طول و 1 تا 4 کیلومتر عرض دارد. همچنين اين درياچه در عمیق‌ترین نقطه، حدود 50 متر عمق دارد.