درّه ورزاب منطقه تفریحی مورد علاقه ساکنین دوشنبه است. در آنجا تعداد زیادی منطقه تفریحی و مکانهایی برای استراحت و يا به قول تاجيكها دمگيری وجود دارد. ورزاب به عنوان یک منطقه جغرافیایی کوچک نزدیک دوشنبه، در نقطه تقاطع سرچشمه رود ورزاب و قسمتهای مرکزی از سراشیبیهای جنوبی رشته کوه حصار بسیار شناخته شده است. ناحیه ورزاب در مرزهای شمالی درّه زرافشان و در سراشیبیهای شمالی رشته کوه حصار واقع شده است. از شرق به درّه رامیت و از جنوب شرقی به راحتی و وحدت میرسد. بزرگراههایی که دوشنبه را با بخشهای شمالی کشور و درّه فرقانه، استرفشن (اوراتپّهسابق)، خجند، (لنينآبادسابق) و عینی و پنجکنت، به هم پیوند میدهند از درّه ورزاب عبور میكنند.
منابع قابل توجّهی آب در حدود 460 کیلومتر مکعب، روی یخچالهای طبیعی متمرکز شده است. این یخچالها در حدود 7820 کیلومتر مربع یا 5/5 درصد از کل مساحت کشور را اشغال ميكنند. یکی از بزرگترین یخچالهای درّهای کوهستانی جهان، یخچال فدچنکو[1] (652 کیلومتر مربع با حدود 70 کیلومتر طول) در پامیر واقع شده است. در کل میتوان گفت: بیش از 60 درصد از کلّ یخچالهای آسیای مرکزی در تاجیکستان قرار گرفتهاند، که بیشتر آنها در شمال و شرق پامیر میباشند.
در فاصله نه چندان دور از شهر تورسنزاده درّه شیرکنت[2] شروع شده است؛ جایی که پارکی طبیعی-تاریخی با همان نام واقع شده است. پارک در ژوئن سال1991م به منظور حفاظت از گیاهان منحصر به فرد منطقه، اکوسیستمها و بناهای فرهنگی و طبیعی بعلاوه مطالعه دقیق دربارهی منطقهی جنوب غربی حصار تأسيس شده است.
تاجيكستان از ديرباز محل زندگی مردمان آريايی بوده كه بعضي از آنها اسكان يافته بودند. سغديان، مادها و پارسها و برخی ديگر زندگی كوچ نشينی داشتند، همچون سكاها يا ماساژتها. بنابراين میتوان گفت: كه باختریها، سغدیها، خوارزمیها و سكايیها، نه تنها بنيانگذاران شهرها و روستاهای آسيای مركزی، به ويژه تاجيكستان به شمار میروند بلكه نياكان تاجيكان نيز بودهاند.
چشیدن غذاهای ویژه تاجیکستان یکی از نکات برجسته هر بازدید از این کشور است. نه تنها مواد اولیه تازه و خوشمزه به صورت محلی تولید میشوند، بلکه موقعیت این کشور در جاده ابریشم باعث شده است که برای قرنها، غذاهای ملّی متنوع آن تحت تأثیر فرهنگهای چین، روسیه، ایران و شبهقاره هند قرار بگیرد. در اینجا هشت غذای برتر معرفی میشوند که آشپزی تاجیکستان را از کشورهای همسایه متمایز میکند:
درست در مرکز شهر کولاب و در نزدیکی موزه مطالعات منطقهای آرامگاهی قرار دارد که توسط درختان چنار صد ساله احاطه شده و متعلق به شاعر، فیلسوف و متفکّر قرن 14 ميلادي، میر سیّدعلی همدانی است. میر سیّدعلی همدانی که در برخی منطقهها با نامهای شاه همدان و امیرکبیر نیز شناخته میشود، در تاجیکستان عهد شوروی چهرهای شناخته شده نبود. تولّد میر سیّدعلی در دوازدهم رجب سال 714ق اتفاق افتاده است و به حساب ابجد كلمه "رحمه الله" تاریخ ولادت اوست؛ چنانكه "بسم الله الرحمن الرحیم" تاریخ وفات او (786ق) میباشد و برحسب نقل این كلمه مباركه را در موقع وفات بر لب داشته است.
من به عنوان یک علاقمند موسیقی تاجیکستان، مفتخرم که مروری کوتاه بر تاریخچه غنی و پربار موسیقی تاجیکستان داشته باشم. موسیقی تاجیکستان، گنجینهای ارزشمند از فرهنگ و هویت این سرزمین است که از اعصار گذشته تا به امروز، با نغمهها و آواهای دلنشین خود، روح مردم را نوازش داده است.
تاجیکستان، کشوری کوهستانی و محصور در خشکی در آسیای میانه، با مناظر خیرهکننده، فرهنگ غنی و مردمی مهماننواز، مقصدی جذاب برای سفر است. در ادامه، ده دلیل برای سفر به تاجیکستان را بررسی میکنیم:
استفاده از لباسهای اروپایی در بین مردم تاجیک پس از سلطه روسها بر آسیای میانه از اواخر قرن نوزدهم رایج شد و نامهای بسیاری برای پوشاکهای نو وارد زبان نوشتاری مردم شد؛ واژههایی مثل کاستیوم(کت) بریوک(شلوار) پلتا(پالتو) و پلش(بارانی).
بیش از 20 سال است که سفرهایی با عنوان "سفرهای گروهی جاده ابریشم" از مبدا ایران برگزار میکنیم. سفرهایی به مقصد کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، برای بازدید از شهرهای تاریخی سمرقند، بخارا و خیوه.