در پایان نخستین هزاره‌ی قبلا از میلاد مسیح ساخت قلعه‌های محکم به منظور  جلوگيری از تهدید حملات نظامی همسایگان آغاز شد. نخستین قلعه در تاجيكستان  يمچون بود. روستايی به همين نام نيز در نزديكی قلعه وجود دارد. عدّه‌ای  قلعه يمچون را كافر‌ قلعه نيز می‌نامند. قلعه يمچون در قرن 3 قبل از میلاد  در کناره‌ی سمت راست رودخانه‌ی پنج روی تپّه ماهورهای رشته کوه وَخَن[2]  ساخته شده است. قلعه‌ روی یک پرتگاه قرار دارد و دائماً با ریزابه‌های  رودخانه‌های پنج، شسته می‌شود. مسيرهای زير قلعه بسيار شيب بوده و در تمام  طول سال دست نیافتنی هستند. آنها در طراحی قلعه مورد استفاده قرار  گرفته‌اند.

تاجيكستان هم اكنون دارای چهار ولايت يا استان می‌باشد. استان تحت امر مركز  به مركزيت شهر دوشنبه، استان سغد در شمال كشور به مركزيت شهر خجند، استان  ختلان در جنوب تاجيكستان به مركزيت شهر قرغان‌تپّه و استان خودمختار بدخشان  در شرق تاجيكستان به مركزيت خاروغ.در تاجیکستان هر ولایت، (معادل  استان در تقسیمات کشوری ایران) به چندین ناحیه، (معادل شهرستان در ایران) و  هر ناحیه به چندین جماعت دهات، معادل دهستان، در (تقسیمات کشوری ایران) و  هر جماعت، به چندین ده تقسیم می‌شود.

بالجوان يك منطقه تاریخی در تاجیکستان است. نتایج حفّاری‌های طولانی مدت باستان‌شناسی در كوروكسای در نزدیکی بالجوان امروزی ثابت می‌کند که 200-800  هزار سال پیش زندگی گیاهی جلگه‌ای و بدون درخت در این ناحیه نفوذ داشته است و حیوانات عجیبی همچون اسب‌ها، کرگدن‌ها، میمون‌های ‌وابسته به میمون‌های دم‌کوتاه امروزی، ببر‌های دندان شمشیری، زرّافه‌ها و نیاکان فیل‌ها می‌زیسته‌اند. بیش از هزار سال پیش بالجوان جزئی از حکومت سامانی بود.

حمل‌ونقل در تاجیکستان، با توجه به طبیعت کوهستانی و جاده‌های پرپیچ ‌و خم این کشور، یکی از موضوعات مهم برای مسافران است. از وسایل نقلیه عمومی مانند مینی‌بوس‌ها (ماشروتکا) و تاکسی‌های اشتراکی در شهرهای بزرگی چون دوشنبه و خجند تا پروازهای داخلی به مناطق دورافتاده مانند خاروغ، گزینه‌های مختلفی برای جابه‌جایی وجود دارد. با این حال، به‌دلیل کمبود راه‌آهن و شرایط بعضاً دشوار جاده‌ای، برنامه‌ریزی دقیق برای سفر زمینی ضروری است. آشنایی با سیستم حمل‌ونقل محلی و صبر کافی، به شما کمک می‌کند تا از سفر در این کشور زیبا لذت ببرید.

سنگ‌نگاره‌ها يا نقّاشی‌های حک شده روی سنگ، دسته‌ی متفاوتی از آثار تاریخی  را ارائه می‌دهند. منطقه‌ی پامیر با بیش از 50 مکان غنی‌ترین منطقه دارای  نقّاشی‌های سنگی در تاجیکستان است. این نقّاشی‌ها را می‌توان در  درّ‌ه‌های رود‌خانه‌ی غُند، سدّ چرتوم، پنج، در نزدیکی نمتگوت، لنگر،  پارشنو، شاه‌دارا، ياژولام، شمال روستای آق‌جلگه و در ورودي رودخانه برتنگ  یافت. همچنين در امتداد ساحل رود زرافشان و شاخه‌های آن در سلسله جبال  قوراما به مقدار زياد تصويرهای روی سنگ پيدا شده‌اند

دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، شهری در حال رشد با ترکیبی از معماری مدرن و سنّتی است. این شهر به دلیل دانشگاه‌های معتبر، مراکز تجاری و موقعیت اقتصادی رو به توسعه، مقصدی جذاب برای مهاجران، دانشجویان و کارگران خارجی است. در این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد بازار اجاره مسکن در دوشنبه، قیمت‌ها، مناطق مختلف و نکات مهم قانونی ارائه می‌شود.  

تاجیکستان از دیرباز محل برخورد دين‌ها و مذاهب گوناگون بوده است. این  سرزمین با فرهنگ‌های چین، ایران و... همسایه بوده و جریان‌های دینی و  فرهنگی آنها این جمهوری را تحت تاثیر خود قرار داده است. امروزه دین بیشتر  مردم این منطقه سنّی و از شاخه حنفی است و ابوحنیفه را به عنوان امام اعظم  می‌شناسند. گروه کوچکی از شیعیان اسماعیلی در کو‌ه‌های پامیر در منطقه  بدخشان زندگی می‌كنند. اقلّیّت‌های مسیحی، زرتشتی و کلیمی نيز در این کشور  زندگی می‌كنند. مسلمان 80درصد، مسلمان شيعه 5درصد، ارتدوكس روسی5/1درصد،  يهودی 1/0درصد، ساير اديان و بیدين 4/13درصد

یک کشف کاملاً اتّفاقی انگیزه را برای یک کشف بزرگتر بالا برد. در سال 1976  عاشورعلی مقيم روستای عوض‌علی بعد از بازدید از یک موزه تاریخی در شهر  پنجکنت باستان‌شناسان را درباره‌ی یافته جالب توجّه خودش مطّلع ساخت. او یک  تبر برنز را نزدیک خانه خودش پیدا کرده بود. عاشورعلی متوجّه شده بود كه  تبری كه او پيدا كرده شباهت زيادی به تبری دارد كه در موزه برای نمايش قرار  گرفته است. تبری كه در موزه قرار داشت یک تبر برنز بود که در اواخر قرن 19  در روستای يار در منطقه پنجکنت یافت شده بود.

چشیدن غذاهای ویژه تاجیکستان یکی از نکات برجسته هر بازدید از این کشور است. نه تنها مواد اولیه تازه و خوشمزه به صورت محلی تولید می‌شوند، بلکه موقعیت این کشور در جاده ابریشم باعث شده است که برای قرن‌ها، غذاهای ملّی متنوع آن تحت تأثیر فرهنگ‌های چین، روسیه، ایران و شبه‌قاره هند قرار بگیرد. در این‌جا هشت غذای برتر معرفی می‌شوند که آشپزی تاجیکستان را از  کشورهای همسایه متمایز می‌کند:

کشاورزی بخش اصلی اقتصاد تاجیکستان را تشکیل می‌دهد.این بخش به طور جدّی در  اثر جنگ‌های 1993‌‌-1992 صدمه دید و کشت و برداشت محصول مختل شد. محصول  اصلی در این کشور پنبه است که بیشتر 50 درصد آن در جنوب غربی کشور تولید  می‌شود. شرایط نامناسب آب‌و‌هوایی، درجه حرارت پایین و باران‌های سنگین  تولید را تحت تاثیر قرار داده‌اند. پنبه هر چند مرغوبیت پائینی در مقیاس  جهانی دارد امّا به عنوان اساس اقتصادی باقی مانده است.