زبان سغدی
درّه یغناب، "بهشت روی زمین"
/post-951دره یغناب در فاصله کمی بیش از ۱۰۰ کیلومتری دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، قرار دارد. مسیر دسترسی به این دره، جادهای خیره کننده است که در امتداد دره‌های تنگ و شیبدار و کنار رودخانه‌های زیبا امتداد می‌یابد. دره یغناب که توسط مردم محلی "بهشت روی زمین" نامیده می‌شود، خانه یغنابی‌ها، نوادگان سغدیان باستان است. این مردم به دلیل انزوا و دوری از دیگران، حتی همسایگان خود، تعامل کمی با دنیای خارج دارند و به همین دلیل توانسته‌اند سنت‌ها و زبان خود را به شکلی قابل توجه حفظ کنند. اگرچه در دوره شوروی بسیاری از روستاییان به اجبار به مناطق خشک تاجیکستان برای چیدن پنبه کوچانده شدند و بسیاری از آنها جان خود را از دست دادند، امّا این مردم مقاومت کردند و خوشبختانه بازماندگان توانسته‌اند به سرزمین‌های اجدادی و شیوه زندگی سنتی خود بازگردند. آن دوره تاریک از تاریخ اخیرشان اکنون پشت سر گذاشته شده است.
روستا و درّه زيبای يغناب
/post-585درّه یغناب تقریبا از 150 كیلومتری شمال پایتخت تاجیكستان (شهر دوشنبه) شروع می‌شود. درّه كمی قبل از گذرگاه انزاب شروع شده و حدود 60 كیلومتر طول دارد. درّه توسط رودخانه‌های كومبیل و برزنگا شكل گرفته كه از یخچال‌های طبیعی تقاطع كوهستانی تاك‌علی سرچشمه می‌گیرد. انشعابات رودخانه‌های یغناب به رودخانه زرافشان جاری می‌شود و محدوده‌ی زرافشان را از محدوده حصار جدا می‌كند. قسمت بالایی درّه به دلیل چمن‌زارهای باشكوه به دامنه كوه‌های آلپ مشهور می‌باشد. منطقه جمعیت دائمی ندارد. تنها در تابستان چوپان‌ها، گاوهایشان را برای چرا به اینجا می‌آورند.