در سفر به تبت، با رسم منحصربه‌فرد تدفین آسمانی (Sky Burial) آشنا خواهید شد. این سنت که در مناطق دورافتاده هیمالیا رواج دارد، از اهمیت فرهنگی و معنوی عمیقی برخوردار است. به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از باورهای بودایی تبتی، این روش تدفین نماد رهایی روح از قفس جسمانی است. در این مقاله با جزئیات این رسم سنتی و نحوه اجرای آن توسط تبتی‌ها آشنا می‌شوید.

فهرست مطالب:
- تدفین آسمانی در تبت چیست؟
- مراحل تدفین آسمانی در تبت چگونه است؟
- چرا در بودیسم تبتی تدفین آسمانی انجام می‌شود؟
- تابوهای تدفین آسمانی در تبت کدامند؟
- مکان‌های معروف تدفین آسمانی در تبت کجاست؟
- سایر رسوم تدفین در تبت چگونه است؟
- نتیجه‌گیری

تدفین آسمانی در تبت چیست؟
تدفین آسمانی به روشی گفته می‌شود که در آن جسد متوفی در معرض کرکس‌ها قرار می‌گیرد تا توسط آن‌ها خورده شود. در بودیسم تبتی، این کار نشانه‌ای از آرزوی تبتی‌ها برای رسیدن به بهشت است و رایج‌ترین روش تدفین برای مردم عادی در تبت محسوب می‌شود.

مراحل تدفین آسمانی در تبت چگونه است؟
الف) آماده‌سازی و خواندن مانترا
- پس از مرگ فرد، جسد در پارچه‌ای سفید پیچیده شده و به مدت ۳ تا ۵ روز در گوشه‌ای از خانه قرار می‌گیرد.
- در این مدت، راهبان یا لاماها متون مقدس را می‌خوانند تا روح فرد از برزخ رها شود.
- اعضای خانواده تمام فعالیت‌های دیگر را متوقف می‌کنند تا محیطی آرام برای صعود روح به بهشت فراهم شود.
ب) تشریح جسد برای خورده شدن توسط کرکس‌ها
- در روزی که به عنوان روز خوش‌یمن انتخاب شده، جسد توسط متخصصان به محل تدفین آسمانی (معمولاً در ارتفاعات دور از مناطق مسکونی) منتقل می‌شود.
- جسد در حالت جنینی (سر روی زانوها) قرار داده می‌شود.
- صبح زود، دود مخصوصی ("سو") برای جلب کرکس‌ها سوزانده می‌شود و لاماها به خواندن دعا می‌پردازند.
- یک استاد تدفین آسمانی (معروف به "روگیاپا" یا "شکست‌دهنده بدن") جسد را با تیغ تشریح می‌کند.نکته جالب توجه این است که این کار با حالتی عادی و حتی گاهی با خنده انجام می‌شود، زیرا تبتی‌ها معتقدند فضای شاد به روح کمک می‌کند تا به زندگی بعدی منتقل شود. پس از خورده شدن گوشت‌ها توسط کرکس‌ها، استخوان‌ها خرد شده و با "تسامپا" (آرد جو) مخلوط می‌شوند تا توسط پرندگان خورده شوند.

چرا در بودیسم تبتی تدفین آسمانی انجام می‌شود؟
- تبتی‌ها معتقدند اگر کرکس‌ها جسد را بخورند، نشانه بی‌گناهی متوفی و انتقال آرام روح به بهشت است.
- کرکس‌ها "پرندگان مقدس" محسوب می‌شوند و فقط جسد انسان را می‌خورند، بدون آن‌که به حیوانات دیگر حمله کنند.
- اگر بخشی از جسد باقی بماند، سوزانده می‌شود تا روح به زندگی قبلی وابسته نماند.

تابوهای تدفین آسمانی در تبت کدامند؟
- افراد غریبه حق حضور در مراسم را ندارند، زیرا تبتی‌ها معتقدند این کار مانع صعود روح می‌شود.
- حتی اعضای خانواده نیز اجازه حضور در محل تدفین را ندارند.
- بازدیدکنندگان باید به این سنت احترام بگذارند و از نزدیک شدن به محل تدفین خودداری کنند.

مکان‌های معروف تدفین آسمانی در تبت کجاست؟
1. صومعه دریکونگ تیل (Drigung Til Monastery)
- در ۱۵۰ کیلومتری شرق لهاسا قرار دارد.
- این صومعه بر فراز صخره‌های بلند مشرف به دره موم پا واقع شده است.

۲. آکادمی بودایی لارونگ گار (Larung Gar Buddhist Academy)
- بزرگترین آکادمی بودایی جهان در استان سیچوان.
- این مکان به دلیل اجتماع عظیم راهبان و فضای معنوی قوی، مقصدی جذاب برای عکاسان است.

 سایر رسوم تدفین در تبت چگونه است؟

۱. تدفین استوپایی (Stupa Burial)
- مخصوص دالایی لاما، پانچن لاما و لاماهای بلندمرتبه.
- جسد مومیایی شده و با گیاهان دارویی و طلا تزئین می‌شود.
- سپس در یک استوپا (بنای مذهبی) نگهداری می‌شود.

۲. سوزاندن جسد (Fire Burial / Cremation)
- مخصوص راهبان بلندپایه و اشراف.
- خاکستر متوفی در کوه یا رودخانه پخش می‌شود.

۳. تدفین آبی (Water Burial)
- جسد در رودخانه رها می‌شود.
- در برخی مناطق، این روش برای فقرا یا افراد کم‌منزلت استفاده می‌شود.

۴. تدفین درختی (Tree Burial)
- مخصوص کودکان.
- جسد در جعبه‌ای چوبی گذاشته شده و روی درخت آویزان می‌شود.

۵. تدفین زمینی (Earth Burial)
- در گذشته رایج بود، اما امروزه فقط برای مبتلایان به بیماری‌های مسری یا قربانیان جنایت استفاده می‌شود.

 ۶. تدفین صخره‌ای (Cliff Burial)
- جسد در غارهای مرتفع قرار داده می‌شود.

نتیجه‌گیری
تدفین آسمانی در تبت نمادی از باورهای عمیق بودایی و احترام به طبیعت است. این سنت کهن، احترام به چرخه زندگی و مرگ را نشان می‌دهد. اگر سوالی درباره فرهنگ تبتی دارید، خوشحال می‌شویم کمک کنیم!

اطلاعات تکمیلی:
- تدفین آسمانی در تبت تحت تأثیر آموزه‌های بودایی درباره ناپایداری زندگی و بخشش است.
- این روش به دلیل کمبود زمین‌های قابل کشت و سختی حفر خاک در ارتفاعات به وجود آمده است.
- کرکس‌های هیمالیا از گونه‌های محافظت‌شده هستند و نقش مهمی در اکوسیستم منطقه دارند.