مسجد شیخ لطف‌الله یکی از گنجینه‌های ارزشمند میدان نقش جهان اصفهان است. میدانی تاریخی که هر گوشه‌اش را که بنگرید جلوه‌ای از معماری ایرانی مقابل چشمان‌تان قرار می‌گیرد و به سبب ارزش تاریخی و فرهنگی‌اش در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.

مدرسه‌ی «چهارباغ» اصفهان از آثار تاریخی مهم نصف جهان است.در اصفهانِ افسون‌گر به هر سو که سر بگردانی، نگارینه‌ای از نقش و رنگ و هنر چشمانت را می‌نوازد و زبانت را به تحسین و شگفتی‌ وا می‌دارد. بخش بزرگی از این بناها در روزگار حکومت صفویان در دورانی که اصفهان پایتخت پرآوازه‌ی ایران، به معماری و شهرسازی پرافتخارش شهره بوده، بنا نهاده شده است.

کوچه آشتی‌کنان که به کوچه عشاق و مهربانی نیز معروف است، کوچه‌ای تنگ و باریک بوده که اسباب نزدیکی آدم‌ها می‌شده و در واقع  هنر و خلاقیت معماران ایرانی را به رخ می‌کشد به خصوص در شهرهای کویری. این کوچه‌ها در محله‌های قدیمیِ شهرهایی چون اصفهان و یزد هم‌چنان سرحال و سرزنده نفس می‌کشند اما در بعضی شهرها مانند تهران تک و توک به جا مانده‌اند آن‌هم در دلِ تهران قدیم؛ مثلا در محله عودلاجان.

رامهُرمُز یکی از شهرهای استان خوزستان است که حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد. این شهر قدمتی دیرین دارد و در دوره‌ی ساسانی رونق فراوانی داشته است. عمارت صمیمی رامهرمز یکی از آثار به‌جامانده از دوره‌ی قاجار است که معماری چشمگیری دارد.

خیلی دورتر از زمان صفویه، قزوین دارای برج و بارو بوده است. این را استخری، ابن خردادبه، یاقوت حموی، این حوقل و ناصرخسرو در سفرنامه‌‌ها و نوشته‌هاشان گفته‌اند و حمدالله مستوفی آن را به زمان شاپور ساسانی (شاپور ذوالاکتاف) نسبت می‌دهد که بعدها خلفای عباسی و دیلمیان به مرمت و تعمیر آن پرداختند. مستوفی نقل می‌کند که: «محیط آن ده هزار قدم بود».

شاید به روشنی نتوان گفت که کدام عنصر در معماری کویر تا به این اندازه مسحور کننده و چشم‌نواز است که می‌تواند حس خوب را به بیننده منتقل کند اما با اطمینان می‌توان گفت همه‌ی این بناها بی‌تردید در یک ویژگی مشترک‌اند: حیرت‌انگیز بودن! حیرتی که صرف‌نظر از تکنیک‌های معماری، چون روحی مسافر در میان دیوارها، سقف‌ها، آجرها و نقش‌های بنا جریان دارد و چشمان هر بیننده‌ای را از خود سرشار می‌کند.

خانه زینت‌الملک یکی از بناهای مهم شهر شیراز است که بخشی از نارنجستان قوام به‌شمار می‌رود. زیرزمین این خانه سال‌هاست که به موزه‌ی مشاهیر شیراز تبدیل شده است. هر کسی که به معماری و تاریخ علاقه‌مند باشد، قطعا از دیدن این عمارت تاریخی لذت خواهد برد.

دزفول یکی از آن شهرهایی‌ست که بخشی از بافت قدیمی آن دست‌نخورده باقی مانده است. بی‌دلیل نیست که به این شهر موزه‌‌ی آجر هم می‌گویند. کافی است سری به محله‌های تاریخی آن بزنید تا چند سال در زمان به عقب برگردید، جایی نزدیک رودخانه‌ دز آرام و در عین حال پرخروش!

دزفول یکی از شهرهای شمالی استان خوزستان است که جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی فراوانی دارد. یکی از دیدنی‌های دزفول حمام کُرناسیون است که در چند سال گذشته موزه مردم‌شناسی دزفول در آن برپا شده است.

محمد تقی خان بافقی از خوانین یزد بود که 52 سال بر این منطقه حکومت کرد، از اواخر دوره افشاریه تا اوایل دوره قاجار و مجموعه خان و باغ دولت‌آباد از بناهای دوران او محسوب می‌شوند.