در مسیر جاده تاریخی ابریشم، نزدیک به چهار قرن پیش برج و باروی عظیمی ساخته شده بود؛ عمارتی زیبا از خشت و گل با چهار برج در چهار گوشه آن. با گذشت سال‌ها، گرد و غبار تاریخ سنگینی خود را بر دیواره‌های ارگ گوگد فرونشاند و قسمت زیادی از آن را خراب کرد اما خوشبختانه هنوز می‌توانید ردپای تاریخ 400 ساله را در این مکان بیابید. گوگد یک ارگ و قلعه در هم تنیده محسوب می‌شود، بدین معنا که این مکان هم قلعه ای برای دفاع از شهر بوده، هم ارگی برای حکمرانی شاه زمانه. قلعه‌ای که در اواخر صفویه و اواسط قاجاریه نزدیک شهر گلپایگان ساخته شده است. بالای هر چهار برج گوگد، کنگره یا جان پناه‌هایی وجود دارد که سربازارن برای دفاع در این مکان نگهبانی می‌دادند. نوک کنگره‌ها سوراخ‌هایی است که از آنها برای دفاع به وسیله کمان استفاده می‌شده است. روی دیوارهای هشت متری ارگ سوراخ‌های مربعی شکل و جود دارد که تمهیدی زیرکانه آنها را ساخته است.

آرامگاه ابوعلی سینا بنای یادبود شیخ الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و پزشک مشهور ایرانی است. محل فعلی آرامگاه بوعلی سینا منزل مسکونی ابوسعید دخوک دوست صمیمی ابوعلی سینا بوده است که او نیز در جوار ابوعلی سینا مدفون است. بنای ابتدایی این آرامگاه در زمان قاجاریه ساخته شده است و آرامگاه جدیدی که انجمن آثار ملی ایران به دستور محمدرضا پهلوی ساخته است در سال 1333 شمسی افتتاح گردیده است.

باغچه جوق، نام روستایی در جوار شهر ماکو است که حدود 2 کیلومتری جنوب غربی جاده ترانزیتی ماکو- بازرگان قرار دارد. ساختمان مجلل و با شکوه قصر باغچه جوق در این روستا قرار دارد و در محوطه بسیار وسیع و مساحت ان حدود 11 هکتار است. تاریخ احداث آن 1313- 1324 ه.ق بوده است. آغاز بنای قصر در زمان حکومت تیمور پاشا خان بوده و در زمان حکومت فرزندش مرتضی قلی خان اقبال السلطنه که از سرداران مظفرالدین شاده بود به پایان رسیده است.  

خانه تاریخی بروجردی ­ها نمونه  یکی از خانه­ های مسکونی اعیان ­نشین دوره قاجار است که در سال 1242 هجری شمسی یکی از بازرگانان معروف کاشان به نام حاج سید حسن نطنزی آن را ساخته است. این بنا از نظر فضاسازی به طور کلی شامل دو بخش بیرونی و اندرونی و فاقد گودال باغچه است. بر خلاف تصور عامه، این خانه به اهالی بروجرد متعلق نبوده بلکه به دلیل مراودات تجاری این بازرگانان نطنزی الاصل کاشانی که بیشتر با تجار شهر بروجرد انجام می شده، کاشانی ها به آن ها بروجردی می گفته اند.

عمارت آصف با نام «خانة کُرد» به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کُرد از با ارزش ترین آثار فرهنگی استان کردستان در شهر سنندج به شمار می رود. احداث بنای اولیه که بخش عمده ضلع شمالی عمارت شامل تالار تشریفات، اتاق‌ها و راهروهای طرفین و قسمتی از فضاهای بخش شرقی را دربرمی‌گیرد مربوط به دوره صفویه و قسمت‌ های دیگر در دوره‌ های قاجاریه و پهلوی به آن افزوده یا تکمیل شده‌اند.

ارگ کلاه فرنگی، از آثار تاریخی شهر بیرجند، منسوب به امیرحسن خان شیبانى و متعلق به امیرعلم است که وی آن را به فرماندارى بیرجند اهدا نموده و در حال حاضر محل استانداری خراسان جنوبی است. بنای این عمارت مربوط به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار بوده و به نام‌ هایی چون: ارگ حسام الدوله، قصر بی‌بی عروس و ارگ سرکار مشهور است.

مجموعه سرپوشیده بازار تاریخی اراک در بافت قدیمی و مرکزی شهر، در اوایل دوره ی قاجار یعنی در زمان فتحعلی شاه، به دست محمد یوسف خان گرجی سپهدار در سال 1228 هجری قمری بنیان نهاده شده است. این بازار از دیرباز به عنوان مرکز اقتصادی و تجارت شهر و نیز به عنوان کانون تجارت فَرشِ مرکز (فرش ساروق) و غرب کشور و همچنین محصولات کشاورزی مطرح بوده است.

مجموعه  امیرچخماق (امیرچقماق) یکی از شاخص ترین مجموعه های تاریخی شهر یزد، تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده و یکی از نقاط سوق الجیشی و مهم یزد است. این مجموعه ی با ارزش که نقطه ی تلاقی خیابان های اصلی شهر است شامل مسجد، تکیه، بقعه ستی فاطمه، بازارچه ی حاجی قنبر، آب انبار ستی فاطمه، نخل و آب انبار تکیه امیرچخماق می شود. مجموعه ی میرچخماق از آثار قرن نهم هجری است که امیر جلال الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری ( 911- 771 ه.ق،1506- 1370 م) هنگامی که به حکومت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون برای آبادانی شهر آن را بنیان نهاد.

قلعه الموت در شمال غربی استان و در نزديكي روستاي گازرخان قزوین یکی از قلعه ‌های منحصر به فرد تاریخی در ایران است و بر فراز صخره‌ ای قرار دارد که ارتفاع آن نسبت به زمین ‌های پیرامون خود ۲۰۰ متر است. این قلعه سترگ دو قلعه بالا و پایین را در بر می‌ گیرد و دیوارهای چهارگانه آن به تبعیت از شکل و وضع صخره ‌ها ساخته شده ‌اند و ازین ‌رو است که عرض آن قسمت‌های مختلف فرق می‌کند. صخره‌ های پیرامون قلعه به رنگ سرخ و خاکستری در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شده‌اند. پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است.

پل سفید یا پل هلالی در مركز شهر اهواز اولین پل معلق ایران، به‌عنوان چهارمین پل فلزی معلق دنیا، کمتر از پنجاه سال پس از احداث و افتتاح پل بروکلین (اولین پل فلزی جهان)، به دست خانواده مهندسی آلمانی در سال 1315 بر روی رودخانه زیبای کارون با دو قوس بتنی 12 و 20 متری و بر روی پایه‌ای بتنی ساخته شده است.